Mensenwerk

Kort geleden waren in Barneveld alle gemeenten van Nederland bij elkaar. Het thema was 'mensenwerk' en met excursies in de Foodvalley lieten we zien wat er hier allemaal gebeurt. Wat mensen, bijvoorbeeld ondernemers, vrijwilligers, leerkrachten en boeren allemaal doen in de samenleving. Van het Akoesticum tot Plantion en van NIZO tot het buitengebied. Men was onder de indruk van de kracht van de Foodvalley, wat mensen met elkaar bedacht hebben, welke plannen er nog zijn en hoe we hier samenleven.

Tot zover het goede nieuws. Nu het slechte. Het doet er eigenlijk allemaal niet meer toe. Het leven is zinloos. U denkt dat ik het opgegeven heb. Dat niet, maar ik heb net het boek Homo Deus van de schrijver Harari uit. Het vervolg op Homo Sapiens. Ging dat eerste boek nog over waarom de mens zich verder ontwikkeld heeft dan het dier (antwoord: doordat de mens kan samenwerken), zijn tweede boek neemt alle illusies over mensenwerk weg. Religie is een verzinsel, politieke stromingen doen er niet toe. Communisme, al lang weg, liberalisme geïmplodeerd, vrijheid is een hol begrip, humanisme failliet. Het enige 'isme' dat straks nog bestaat is dataïsme, ontstaan door het datageloof. Het leven is dataverwerking, intelligentie wordt door computers en algoritmen losgekoppeld van bewustzijn. De algoritmen kennen ons straks beter dan wij onszelf herkennen. Wat Facebook of Twitter zegt of ons onder de aandacht brengt is waar. Ik denk dan nog dat achter de algoritmen altijd een mens zit, van Albert Heijn tot wie weet welke doorgedraaide figuur van welk 'isme' dan ook. Maar de techniek neemt dat over. Harari vindt dit positief voor ons geluk en gezondheid. Nieuwe technologieën en langer leven. Op de laatste bladzijde geeft de bejubelde wetenschapper vragen mee. Is het leven echt alleen maar dataverwerking, is intelligentie belangrijker dan bewustzijn en wat gebeurt er met de maatschappij wanneer de algoritmen het overnemen?

Persoonlijk, houd ik mij voorlopig bij mensenwerk en het beteugelen van algoritmen. Achterhoedegevechten moeten gevoerd worden.