Drukst bezochte Airborneherdenking in Ede ooit

EDE Eén veteraan sprong zaterdag zelfs met een vrije val uit een vliegtuig, waarna hij roodgekleurde rook in de lucht achterliet. Even later werd hij op de Ginkelse Heide in een rolstoel tussen zijn kameraden geplaatst, om de ceremonie bij te wonen van 75 jaar vrijheid. Het was de drukste bezochte Airborneherdenking ooit, met bijna 100.000 belangstellenden.

Freek Wolff

,,Je zult hier maar voor de tweede keer landen en dit keer als tandempassagier", aldus de presentator. Burgemeester René Verhulst schetste het beeld van de luchtlanding die op 18 september 1944 catastrofaal afliep en zoveel soldaten van de Geallieerden het leven kostte. De herdenking bij het monument was extra bijzonder door de aanwezigheid van Charles (Prince of Wales), prinses Beatrix en Ank Bijsterveld, minister van Defensie. Bovendien waren er nog tien veteranen als eregast aanwezig. Uiteraard klonk 'The last post' op de trompet, was er een minuut stilte uit respect voor de gevallen soldaten, klonken de volksliederen en speelde orkesten gezamenlijk 'Highland cathedral'.

Het was bijzonder druk op de Edese heide. Bezoekers luisterden naar de speeches, zagen de kransleggingen en de dropping van ruim 1000 parachutisten tegen een strakblauwe lucht. Dat waren para's uit onder meer Groot-Brittannië, de VS en andere NATO-landen. Zij sprongen uit vliegtuigen als de Hercules, Trasall en een Dakota. 

NOOIT VERGETEN Tijdens de herdenking werd er gesproken door Verhulst, Bijleveld, een parachutistencommandant en een Britse predikant. Tijdens de speeches werd de nadruk gelegd op de moed van de bevrijders en het offer dat zij en de lokale bevolking brachten. ,,Opdat wij nooit vergeten", zo eindigde de speech van de burgemeester. Maar ook de moed van militairen die nu nog strijden voor vrijheid en veiligheid werd benadrukt. Plus het belang van de samenwerking tussen landen die elkaar kunnen versterken.

VERBINDING De kransen werden gelegd door de koninklijke hoogheden, the Armed Forces of the United Kingdom, de minister van Defensie, het college van burgemeester en wethouders van Ede, de Zesde Poolse brigade, de 82th USA Airborne Division, de Commissaris van de Koning met de Airborne gemeenten, het voormalig verzet en Arnhem veteraan mr. John Jeffries met twee kinderen van de Cavaljéschool uit Ede. ,,Deze dag zorgt voor verbinding met de geschiedenis, maar ook naar de toekomst. Verbinding tussen bezoekers en verschillende landen. Het is belangrijk om de waarde van het herdenken ook bij de jeugd van nu levend te houden. Met elkaar te herdenken, te beleven wat hier gebeurd is en te beseffen wat vrijheid inhoudt. Elke dag opnieuw. Zo kunnen we volgend jaar met elkaar vieren dat we 75 jaar vrij mogen zijn. Vandaag maken we een buiging voor de slachtoffers die toen vielen en de veteranen die er nu nog bij zijn."

Een Britse legerpredikant benadrukte dat de gesneuvelde soldaten hun leven verloren, maar moreel winnaars waren: ,,Het is de kwaliteit van moed, compassie en vastberadenheid." Bijleveld sprak over de eenheid van Europa, die in haar ogen een krachtige traditie is. ,,We beschermen een kostbaar bezit: onze veiligheid en onze vrijheid", aldus de minister.

FILES De gemeente Ede is tevreden over het verloop van de herdenking. De massale belangstelling zorgde er wel voor dat de omliggende wegen al vroeg heel vol waren en bezoekers lang onderweg waren. Zelfs op de fietspaden ontstonden files aan beide kanten van de weg.

Kijk in ons foto-album voor alle foto's van de droppingen en herdenking.