ENKA-fabriek in de spotlight van serie Andere Tijden

EDE De ENKA-fabriek heeft een plek in een aflevering in de serie Andere Tijden. De aflevering wordt 6 september uitgezonden en gaat over welvaart in de jaren '20. 

De fabriek was in de jaren '20 een belangrijke speler in de productie van kunstzijde en tevens uitvinder van het goed, wat een grote impact had op de lokale economie. Janny Bloembergen, een historica gespecialiseerd in de geschiedenis van Ede, geeft in de aflevering een inhoudelijke bijdrage over de komst van de fabriek naar Ede in 1919, de opzet van het bedrijf en de bijkomende gevolgen voor de lokale samenleving.

GESCHIEDENIS De Nederlandse Kunstzijdefabriek rees in 1922 uit de grond aan de rand van Ede, als tweede filiaal naast een fabriek in Arnhem. De fabriek werd in een carré-vorm gebouwd, ter bevordering van het productieproces. Om kunstzijde te produceren waren vele handen nodig en vrouwenhanden bleken het meest geschikt voor het hanteren van de dunne draden bij het spinnen, spoelen en twijnen van de garens. De fabriek was in het begin voornamelijk gevuld met vrouwen en meisjes, met als hoogtepunt wel 3000.

Fabrieksarbeid werd in die tijd niet als 'waardig' gezien in de agrarische samenleving die Ede kenmerkte. Vrouwen in een fabriek waren helemaal ondenkbaar en daarom haalde ENKA haar medewerksters uit Friesland en Brabant. Op een gegeven moment werd het productieproces meer en meer gemechaniseerd en verloor het merendeel van de vrouwen hun baan.

RESTAURATIE In 2002 kwam er een einde aan de kunstzijde-fabriek. Inmiddels is het gebouw gerestaureerd en veranderd in Fiets Experience centrum: De Fietser. 

De aflevering is vrijdag 6 september om 21.05 uur op NPO 2.