‘Vroegste Mondriaan boven water’ bij Kunsthandel Simonis & Buunk

EDE Kunsthandel Simonis & Buunk in Ede denkt het vroegste werk van Piet Mondriaan te hebben opgedoken. Het gaat om De grote vijvers in het Haagse Bos uit 1887, gemaakt kort nadat hij begon te tekenen en schilderen onder leiding van zijn oom Frits Mondriaan. Directeur Benno Tempel van het Kunstmuseum in Den Haag, waar veel Mondriaans hangen, plaatst echter vraagtekens bij de claim.

Simonis & Buunk kocht het schilderij via een bemiddelaar en ontdekte volgens eigen zeggen ,,na restauratie en onderzoek de onmiskenbare hand van de wereldberoemde kunstenaar.”

MINUTIEUS Het paneel van 24 bij 30 centimeter werd eerder toegeschreven aan oom Frits. Maar die heeft het toch niet gemaakt, denkt de kunsthandel in Ede. ,,Frits schilderde al vanaf zijn vroege jaren in een vlotte stijl. Het ontdekte paneel is niet vlot, maar doordacht en heel minutieus geschilderd. Bovendien is de signatuur te schools voor Frits, die los en meestal een beetje slordig signeerde”, zegt Simonis & Buunk onder meer.

ZELFDE KLEUR ROOD Verder lijkt het schilderij volgens de kunsthandel sterk op twee werken uit 1889 van Piet, formeel Pieter, Mondriaan die in Villa Mondriaan in Winterswijk hangen, gesigneerd ,,in hetzelfde schoonschrift en met dezelfde kleur rood”. De kunsthandel stelde verder vast dat de signatuur op het schilderij overeenkomt met de ondertekening van een verzoek van Pieter Mondriaan aan koningin Emma om een stipendium. Ook vond Simonis & Buunk nog een monogram zoals de handel dat ook kent van vroeg werk van de kunstenaar.

HANDTEKENING Tempel vindt dat er meer en modern technisch onderzoek nodig is om vast te stellen of het schilderij echt van Piet Mondriaan is. ,,Maar het zou wel zo kunnen zijn.” Voorlopig zou hij het alleen aan Pieter willen ,,toeschrijven”. Tempel kent meer schilderijen van Frits, die exact op De grote vijvers in het Haagse Bos lijken, wat dus weer pleit voor het oorspronkelijke verhaal dat het door de oom is gemaakt. Deze man schilderde juist ook vaak op deze plek. Ook vindt Tempel dat de handtekening van Mondriaan er een beetje opzichtig opstaat ,,alsof ze later is toegevoegd en iedereen het moest zien.” Evenmin is uitgesloten dat oom en neef het werk samen hebben gemaakt, denkt hij.

De kunsthandel biedt het schilderij intussen voor 58.000 euro aan aan koning Willem-Alexander, omdat hij twintig jaar geleden Máxima op de vijver van het Haagse Bos ten huwelijk vroeg. De vorst moet het dan wel eerst een minstens een half jaar aan publiek tonen, in Villa Mondriaan.