Prinsjesdag altijd hét moment van Koninklijke koetsier Marco Koot

LUNTEREN Prinsjesdag is al weer voorbij. Voor koetsiers van de Koninklijke Stallen in Den Haag hèt moment van het jaar. Voormalig metselaar Marco Koot uit Lunteren is zo'n koetsier. Dagelijks traint en verzorgt hij de koninklijke paarden om zo goed mogelijk voor de dag te komen. een kijkje achter de schermen.

Annelies Barendrecht

Op de derde dinsdag van september liep Marco in vol ornaat naast een van de volgwagens van de glazen koets, de vervanger van de gouden koets die op dit moment gerestaureerd wordt. De paarden zijn dan altijd in topconditie, de tuigen glanzen, de straten zijn schoongeveegd. Op de generale repetitie op de zondag voor Prinsjesdag wordt de route nauwgezet geïnspecteerd. Niets wordt aan het toeval overgelaten, alles moet goed gaan. ,,Want’’, zegt Marco, ,,We vervoeren de Koning en de Koningin, de belangrijkste mensen van Nederland.’’ Hij is verguld met zijn rol. ,,Nederland is een klein land met een grote traditie. Ik ben blij dat ik daaraan mee kan werken.''

Twintig jaar was de enthousiaste Lunteraan eigen baas. Samen met tien anderen had hij een rijdende winkel, later werd hij metselaar. Zware lichamelijke inspanning en lange dagen. Een hernia maakt een einde aan zijn werk in de bouw en zet hem noodgedwongen aan het denken over zijn toekomst. Het is duidelijk, het roer moet om. Veel diploma’s heeft hij niet, wel een grenzeloos positieve kijk op het leven, en vooral heel veel ervaring in de omgang met paarden. Trainen, mennen, verzorgen, hij heeft het zichzelf allemaal aangeleerd. Met een natuurlijk gemak en vooral met een enorme passie voor paarden. Om nou te zeggen dat die hernia als geroepen kwam, is misschien een beetje overdreven. Zeker is dat hij voor een kentering in Marco’s leven heeft gezorgd.

VACATURE ,,In een blad gericht op het mennen van paarden, kwam ik de vacature tegen dat de Koning op zoek was naar een koetsier bij de Koninklijke Stallen. Ik voldeed in geen enkel opzicht aan het profiel. Ik spreek mijn talen niet, heb geen diploma’s… Het enige waar ik wel aan voldeed waren eisen wat betreft het trainen, verzorgen en mennen van paarden. Het aantal paarden voor de wagen maakt me daarbij niet uit, zelfs niet als het om een achtspan gaat. Dat is bijzonder, want in Nederland zijn er niet veel koetsiers die dat kunnen’’

Op grond van de sollicitatie-eisen geeft hij zich niet veel kans om in aanmerking te komen voor de functie. Zijn echtgenote Diana denkt daar anders over. ‘Waarom stuur je niet een filmpje op waarop je laat zien hoe je met een achtspan door Lunteren rijdt’, stelt ze voor. Op een sombere, regenachtige dag stuurt Marco zijn achtspan door het centrum van Lunteren. Het wordt op film vastgelegd en vervolgens opgestuurd naar de sollicitatiecommissie. Er zijn honderd sollicitanten. Een aantal wordt opgeroepen voor een gesprek, waaronder Marco. Laat de dag van het gesprek nu net op zijn verjaardag zijn. Met een doos met gebak in een doos van Bakkerij Koot uit Barneveld, maakt hij zijn opwachting in de Koninklijke Stallen. Het ijs tussen hem en zijn mogelijke collega’s in de stallen is direct gebroken als de traktatie op tafel komt. Heel slim laat hij de doos met de naam Koot op tafel staan, hem zullen ze niet gauw vergeten! Niet dat hij vervolgens direct aangenomen wordt, maar de eerste klap was een flinke daalder waard.

Wat volgt is een lang traject van allerlei testen. Medisch, vaardigheid in het trainen en mennen van paarden, stressbestendigheid… Het eind van het liedje is dat hij aangenomen wordt en inmiddels een vast contract heeft. Met een grote lach: ,,Ik ben een gelukkig man die elke dag doet wat hij graag doet, zowel thuis als op mijn werk.’’ Thuis is de boerderij waar hij met zijn echtgenote en twee kinderen woont. Het ‘werk’ gaat er gewoon door. De dertien paarden op stal, deels pensionpaarden, moeten dagelijks verzorgd en getraind worden. Dat doet hij weliswaar niet alleen, maar toch...

PAARDEN ALS RODE DRAAD Hij is er een uit een Barnevelds gezin met acht kinderen. Vader werkte bij de plantsoenendienst, moeder had haar handen vol aan de kinderen. De beide opa’s werkten met paarden. ,,Een van mijn opa’s heeft met zijn paard nog hout gesleept uit de bossen in Lunteren en meegewerkt aan de zandwinning bij de Goudsberg. Mijn andere opa was verzorger bij een paardenhandelaar.’’ Zijn vriendin Diana, nu alweer 23 jaar zijn vrouw, is een boerendochter. Ze woonde met haar ouders op de boerderij waar Marco en zijn gezin nu wonen. ,,Ze hadden daar een Belgisch trekpaard en ik had een Shetlandpony. Van mijn schoonvader heb ik de kunst van het beleren van een paard afgekeken om met die kennis mijn eigen Shetlandertje te beleren.’’ Hij haalt zijn koetsiersbewijs, koopt Tanja, zijn eerste paard en een karretje. Dat was zestien jaar geleden. Inmiddels heeft hij ervaring met zestig paarden die hij beleerd en verhandeld heeft. Dat klinkt commercieel, maar zo zit Marco Koot nou juist niet in elkaar. ,,Het gaat me puur om de omgang met paarden en de relatie met mensen.’’

TRAINEN In de stallen in Den Haag draait alles om de 24 zwarte koetspaarden. Het zijn Friese paarden van het Fries Paardenstamboek en Gelderse en Groninger koetspaarden van het Koninklijk Warmbloed Paardenstamboek Nederland. Beide soorten wisselen elkaar om het jaar af voor de rit met de Gouden Koets op Prinsjesdag. Voor de tien koetsiers begint een normale dag met het uitmesten van de stallen. Ze hangen de diensttuigen, de tuigen voor dagelijks gebruik, klaar en werken van 9.00 tot 12.00 met de paarden. Het accent ligt daarbij op conditie en stressbestendigheid. De paarden worden blootgesteld aan fietsbellen, paraplu’s, vuurwerk, ze moeten op alles voorbereid zijn. ’s Middags worden de paarden getoiletteerd en de stallen, de wagens en de tuigen schoongemaakt. Overigens worden de galatuigen apart door iemand verzorgd, ook het onderhoud van de wagens behoort niet tot het werk van de koetsiers. Het poetsen van de dagelijkse tuigen en karren daarentegen is wel een dagelijks terugkerende werkzaamheid. Het hele jaar door, zo’n tachtig procent van de tijd, wordt er intensief met de paarden gewerkt voor die paar speciale momenten dat er in vol ornaat en met galatuigen gereden wordt. ,,Maar dan moeten de paarden er ook goed doorvoed bij lopen, en vooral rustig zijn. Ze mogen nooit op hol slaan.’’

IN VOL ORNAAT Prinsjesdag spreekt natuurlijk tot de verbeelding, beseft de Lunteraan. Maar ze komen als koetsiers vaker in actie. Zo’n 25 keer per jaar. Bijvoorbeeld op de woensdagen dat ambassadeurs de koning hun geloofsbrieven aanbieden. Maar ook met staatsbezoeken en huwelijken en uitvaarten vervullen de paarden en koetsen een ceremoniële rol. En dan zijn er nog de speciale evenementen, zoals de Open Dagen van de Koninklijke Stallen, de Eper Vierdaagse en presentaties. Maar´, vervolgt hij, ,,het allerleukste zijn de twee weken na Prinsjesdag. Dan gaan alle paarden en de trainingswagens naar Paleis ’t Loo in Apeldoorn om daar in de bossen te ontspannen. Hoewel ook daar de dagelijkse training gewoon doorgaat.’’

Koot vertelt graag over zijn werk en zijn paarden. Op de Open Dagen weten de koetsiers het publiek te boeien met leuke weetjes. Zoals dat prinses Beatrix nog steeds paardrijdt en dat zij het is die de namen van de paarden verzint. Altijd namen die beginnen met een bepaalde letter in het alfabet. Dit jaar was dat de W. ,,Ons nieuwste paard heet Windsor.’’ Een ander weetje is dat er sinds het aantreden van koning Willem Alexander ook vrouwen op de bok zitten.’’

Hij werkt nog steeds hard, stelt hij vast. ,,Maar het geeft me zoveel voldoening dat je de moeite die je in paarden stopt, weer terugkrijgt. We worden gewoon maatjes.’’

Bron video: grubnerrats (YouTube)