Nieuwe boeren zoeken land

EDE Er zitten in Ede 'nieuwe boeren' thuis omdat ze niet aan grond komen. Het zijn boeren die duurzaam willen produceren en zich richten op biodiversiteit en lokale afzet. Ze komen meestal niet uit een boerenfamilie. Maria van Maanen is zo iemand; ze is tuinder en op zoek naar twee hectare om groente te telen.

Mathilde van Ravensberg

Haar vingers jeuken om de grond te bewerken. Van Maanen bruist van de ideeën voor een eigen tuinderij vlakbij de stad waar mensen uit Ede zelf kunnen komen oogsten van haar verse groente. De Edese (42) had van 2007 tot 2013 de tuinderij 'Om de Tuin' in Lunteren. Daarna had ze samen met haar partner nog een aantal jaar een tuin in Scherpenzeel. Op beide terreinen kon ze geen zekerheid opbouwen door kortlopende pachtcontracten. Had de grondeigenaar een ander idee voor het perceel, moest ze weer weg.

,,Ik voel me een beetje een wegwerpboer", zegt de aan de Wageningen Universiteit afgestudeerde voedingskundige. Naast haar eigen zoektocht werkt ze voor de langere termijn een plan uit dat 'grootschalige kleinschaligheid' heet. Meerdere agrarische ondernemers gaan daarvoor in een kleinschalig landschap samenwerken. Deze clustervorming geeft schaalvoordelen door het delen van kennis, gezamenlijk afzet en gebruik van machines. De kleinschaligheid zorgt voor meer aandacht voor duurzaam werken, diversiteit in het landschap en flexibiliteit. Een voedselbostuinderij is bijvoorbeeld een van haar wensen. ,,Daarvoor heb je voor lange tijd toegang tot land nodig", legt ze uit. ,,Notenbomen geven pas na acht jaar vrucht. Maar het is een super duurzame vorm van landbouw."

SNEEUW VOOR DE ZON Hoewel bestaande boerenbedrijven in Ede stoppen, verdwijnt de beschikbare grond als sneeuw voor de zon. De oorzaak is vrij ingewikkeld en speelt ook landelijk volgens Van Maanen. ,,Dat heeft te maken met de veelheid aan partijen die op de grond azen en de prijzen opdrijven. Ook de vereniging Toekomstboeren waar Van Maanen bij aangesloten is, maakt zich sterk voor de landloze nieuwe boeren met vaak veel vakkennis maar geen boerenfamilie of een ruime financiële positie. Voor ieders begrip: een hectare landbouwgrond kost al snel 80.000 euro. ,,Willen we straks nog agrarisch landschap overhouden en duurzame voedselproductie een kans geven, dan is het fijn als nieuwe boeren meer ruimte krijgen."

IN GESPREK Van Maanen is plaatselijk in gesprek met veel partijen: overheid, gebiedscoöperatie, agrariërs, de Herenboerderij. ,,Ik denk ook aan samenwerking met een bestaande boer waarbij we een boerenbedrijf kunnen opbouwen dat klaar is voor de toekomst." Ze is optimistisch dat deze omslag er gaat komen. De nieuwe boeren zetten zich ook in voor lokale afzet. ,,Dat past bij Ede", vindt ze. ,,De gemeente is voorstander van de zogeheten korte ketens. Deze foodgemeente kan helemaal zelfvoorzienend zijn. In de hele gemeente is veel landbouwgrond. Genoeg om alle dierlijke en plantaardige producten die in Nederland mogelijk zijn te produceren. In Ede is alleen de verdeling wat eenzijdig. Er is veel vlees, eieren en melk maar de groenteteelt is ondervertegenwoordigd. Dat laatste wil ik graag aanvullen." De twee hectare land is voor haar urgent, want 'ik wil komend seizoen groenten gaan telen'. Wie wat weet, graag mailen naar: info@omdetuin.nl.