We zullen doorgaan, maar niet zoals het was
19 augustus 2020 om 10:33 OpinieEDE Het belangrijkste bij verdriet is dat je niet verdwaalt in de donkere kelders van de bitterheid. Liever ga je op zoek naar de schatkamers van de troost.
Nando Eskes
Wim ter Horst verloor drie jonge kinderen en zijn vrouw. Toen schreef hij het boek ‘Over troosten en verdriet’. Deze hoogleraar bracht verstand en gevoel bij elkaar. In dagen van verdriet had ik daar wat aan. Nee, het verdriet verdwijnt niet, zoals Willie Nelson zingt:
It gets easier, as we get older
it gets easier to say ‘not today’
(...)
I don’t have to do
One damn thing
That I don’t want to do
Except for missing you
And that won’t go away
Ik leerde van Wim ter Horst over ramp en erosie. Een ramp overkomt je plotseling. Bij heldere hemel een hartverscheurende donderslag, een inslag die je bestaan verpulvert.
De uitbraak van het covid-19 virus was een ramp. Na een paar stille maanden dachten we, dat was het, ‘we mogen weer’. We laten ons toch niet onze levensstijl afnemen. We gaan weer feesten, klaverjassen, barbecueën, vliegen, vakantie in het buitenland. Leven als vanouds. Nog wat langer inbinden is blijkbaar geen optie.
Toch moeten we veranderen, vanwege corona en vanwege het klimaat. Eerst via een langdurig proces van vermindering, de erosie. Een vaccin is er nog lang niet. En zodra het er is, hoe goed werkt het dan? Bedrijven komen weer op gang, maar niet zoals het was. Doelen worden aangepast aan de onzekere omstandigheden.
Als een schubdier rol ik me langzaamaan op. Mezelf beschermend, en waar en voor wie ik verantwoordelijkheid heb. Het is best rustgevend, te accepteren dat het anders wordt - niet krampachtig vast te houden aan hoop op terugkeer van hoe het was. Afscheid nemen is een hard gelag.
Willie Nelson zingt verder:
And it gets easier to watch the world fly by
And tell it, ‘I will catch up, but not today’
We kunnen doorgaan, maar niet op de oude voet, niet vandaag. Sinds covid-19 uitbrak, luiden de klokken van de Oude Kerk, zodra binnen het Onze Vader klinkt. Elke zondagmorgen, rond 11.15 uur, bedoeld als troost en ondersteuning. Even inbinden, om dan door te kunnen gaan. Op andere voet, dat wel.
Nando Eskes (nando@eskesmedia.nl) heeft een internetbedrijf en is oprichter van de Edesche Concertzaal. Deze column verschijnt tweewekelijks.