Ede wil wetswijzing om te kunnen ingrijpen in de voedselomgeving

EDE Gemeenten hebben de plicht om te zorgen voor een veilige en gezonde voedselomgeving, maar missen juridische bevoegdheden om in te grijpen in de alsmaar groeiende ongezonde voedselomgeving. Dat vinden de gemeenten Ede, Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht.  In een dinsdag verstuurde brandbrief aan staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid) vragen de verantwoordelijke wethouders daarom om een wetswijziging, zodat zij in de toekomst hun zorgplicht kunnen vervullen. 

Zowel de gemeentes zelf als de Universiteit van Amsterdam (UvA) deden onderzoek naar juridische bevoegdheden om in te grijpen in de voedselomgeving.

,,Wij hebben de afgelopen jaren volop ingezet op gezond en duurzaam voedsel voor al onze inwoners”, zegt wethouder Voeding en gezondheid Leon Meijer. ,,Denk bijvoorbeeld aan de moestuinen op scholen en in de wijk, aan de gezonde schoollunch op de basisschool en gezonde voeding in ons ziekenhuis. Allemaal manieren om een gezonde voedselomgeving aan te bieden. Door meer maatregelen voor handen te hebben, kunnen we als gemeente nog meer doen om onze verantwoordelijkheid op het gebied van gezondheid te vergroten.”

INVLOED UITOEFENEN Momenteel kunnen gemeenten via de reguliere ruimtelijke instrumenten (als bestemmingsplannen) alleen maar invloed uitoefenen als daaraan ‘ruimtelijke’ argumenten, zoals geluids- of stankoverlast, ten grondslag liggen. Met een wijziging in de Omgevingswet kunnen gemeenten in bepaalde gebieden, bijvoorbeeld rondom scholen, stimuleren dat ondernemers gezond voedsel aanbieden. Daarnaast willen de gemeenten met een wijziging van de Warenwet bewerkstelligen dat ze een overaanbod van bepaald voedsel kunnen reguleren.

De vijf gemeenten hebben de afgelopen jaren naar eigen zeggen hun wettelijke en financiële mogelijkheden maximaal benut om hun bewoners kansen op een gezond leven te bieden. Zo zijn op tal van plekken de eisen aangescherpt voor vergunningen voor gesubsidieerde activiteiten, sportevenementen voor kinderen en verkooppunten in de openbare ruimte. Ook is volgens de gemeente Ede volop geïnvesteerd in onder meer gezonde school- en sportkantines, voedselonderwijs op de basisscholen in Ede, een gezonder aanbod in ziekenhuis Gelderse Vallei, Huizen van de Wijk en op locaties waar veel kinderen komen.

OVERGEWICHT Sinds de jaren ’80 van vorige eeuw is overgewicht onder volwassenen in Nederland verdubbeld, met als resultaat dat nu de helft van alle volwassenen te zwaar is. Een belangrijke oorzaak is het aanbod van ongezond voedsel. Als deze lijn doorzet dan heeft over 20 jaar 62 procent van de Nederlandse volwassenen overgewicht. Dat is volgens de gemeenten zorgelijk, aangezien overgewicht leidt tot aandoeningen als diabetes en hart- en vaatziekten. Ook zijn mensen met overgewicht extra kwetsbaar voor een ernstig verloop van corona.