‘Onmogelijk om zonder extra middelen Edese wijken van aardgas af te halen’

EDE De gemeente Ede stelt, samen met de middelgrote gemeenten verenigd in de G40, dat het onmogelijk is wijken van aardgas af te halen en duurzaam te verwarmen zonder extra middelen. In een brief aan de Kamer en ministers wordt gepleit voor middelen voor de uitvoering van de warmtetransitie, oplossingen voor de meerkosten van duurzaam verwarmen en voor wettelijke bevoegdheden.

door Gerard van Wijk

Het stedennetwerk G40 zegt graag een bijdrage te leveren aan de afspraken in het klimaatakkoord. Maar zoals het nu gaat, lukt het niet om 1,5 miljoen woningen voor 2030 van het aardgas af te halen. ,,De huidige middelen en instrumenten zijn simpelweg niet toereikend. De komende maanden zijn cruciaal om ons die mogelijkheden te geven”, aldus Karin Dekker, voorzitter thema duurzaamheid van de G40 en wethouder in Assen.

WEINIG MIDDELEN De gemeenten vrezen een problematiek die lijkt op de decentralisatie in de zorg. ,,Ook deze gaf een forse taak aan de gemeenten, met veel te weinig middelen voor een goede uitvoering.” Een kwart van het Nederlandse energiegebruik gaat naar verwarming van de gebouwde omgeving. ,,Het is essentieel dat het kabinet de urgentie van de energietransitie in de wijken steviger benadrukt en dat we als overheden een duidelijke en gezamenlijke boodschap uitdragen.”

De boodschap van de gemeenten valt in Ede samen met het begin van de behandeling door de gemeenteraad van wat met een mondvol de ‘startnotitie participatievoorstel transitievisie warmte’ wordt genoemd. Het begin van een veelomvattend proces. ,,We gebruiken participatie om inzicht te krijgen in de belangen en doelen van onze inwoners, betrokkenheid en bewustwording te organiseren, een relatie op te bouwen met betrokkenen en deskundigheid op te halen bij onze partners”, aldus het college. De transitievisie warmte moet dit jaar door de gemeenteraad worden vastgesteld. Het is een belangrijk onderdeel uit het nationale klimaatakkoord en van ‘Ede energieneutraal’. 

GEVOELIG ONDERWERP ,,De transitie naar een andere manier van verwarmen en koken raakt veel gebouweigenaren en inwoners van Ede. Dit komt dichtbij in de eigen levenssfeer. Dat maakt het een gevoelig onderwerp”, zegt het college. Betrokkenen zijn onder meer woning- en gebouweigenaren, huurders van woningen en gebouwen, energiebedrijven, netwerkbeheerders en wijk- en dorpsraden. 

Uit een onderzoek onder inwoners van Ede door bureau Citisens, blijkt dat 53 procent van de mensen met een eigen woning positief staat tegenover aardgasvrij wonen, terwijl 31 procent negatief is, 13 procent neutraal en drie procent het niet weet. Het participatieproces moet duidelijk maken welke belangen en wensen de betrokken partijen hebben.

REGIEROL De gemeente Ede heeft van de rijksoverheid een regierol gekregen in de warmtetransitie. Zij is verantwoordelijk voor het (participatie)proces, de besluitvorming en de uitvoering in de wijken. De transitievisie warmte moet uitsluitsel geven welke wijken of buurten voor 2030 van het aardgas worden afgekoppeld of hierop worden voorbereid. Ook moet het meer inzicht geven over de voorkeursalternatieven voor de vervanging van aardgas voor de wijken of buurten die gepland staan om voor 2030 aan te pakken. ,,Voor het opstellen van de visie voor heel Ede is een sterke regierol vanuit de gemeente nodig, die wordt ondersteund door experts, maar met oog voor wat er in de samenleving leeft.” 

Vastgesteld wordt dat een deel van het proces waarschijnlijk plaats zal vinden in coronatijd en dat geeft beperkingen. Er wordt uitgegaan van digitale communicatie en bijeenkomsten. ,,Het risico bestaat dat inwoners de warmtetransitie minder prioriteit geven en minder digitaal georiënteerde inwoners lastiger te bereiken zijn.”