‘Anderhalve kilometer historie tijdens Airborne’
25 januari 2012 om 00:00 AchtergrondEen pad van ruim anderhalve kilometer met historische militaire gebeurtenissen uit de geschiedenis van Gelderland. Dat is volgens initiatiefnemer Ed van Seters één van de hoogtepunten van het festival. ,,De provincie Gelderland is uitzonderlijk rijk aan zichtbare en onzichtbare restanten van het militaire verleden”, zegt Van Seters. ,,In Nijmegen was één van de grote Romeinse legerkampen gevestigd. Maar er waren ook tal van kleinere Romeinse verdedigingswerken, zoals een groot marskamp bij Ermelo.”
Het festival moet volgens Van Seters een verbinding leggen tussen getuigenissen van het militaire verleden waardoor deze toegankelijker worden voor het grote publiek. ,,Hiermee sluit ‘Gelegerd in Gelderland’ aan bij de nog steeds groeiende belangstelling voor militaire geschiedenis, van Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog tot de Romeinen en de Middeleeuwen. Maar ook is er de toenemende aandacht voor de rol van veteranen in oorlogen en vredesmissies. Daar besteden we zeker aandacht aan”, aldus Van Seters.
Veldslagen
Een andere tijdsperiode die tijdens het festival centraal staat, is de tachtigjarige oorlog. ,,De effecten hiervan zijn zeer zichtbaar in Gelderland, al was het maar door de ‘splitsing’ in protestantse en katholieke gebieden. Die scheiding loopt dwars door de provincie. Ook vonden in deze periode in Gelderland belangrijke belegeringen en veldslagen plaats. Een mooi voorbeeld is de slag bij Groenlo. Tevens liep er een defensielinie door de Achterhoek”, blikt de initiatiefnemer terug. Gelderland kent een groot aantal vestingsteden met verdedigingswerken uit de 16e tot de 18e eeuw. ,,Vaak zijn die nog goed zichtbaar, zoals in Elburg, Harderwijk, Hattem, Nijmegen, Groenlo of Zaltbommel. Tevens lopen door de provincie enkele belangrijke verdedigingslinies, zoals de Grebbelinie, de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de IJssellinie.”
Oefenterrein
In de 19e en 20e eeuw werd de Veluwe het oefenterrein bij uitstek voor dienstplichtige militairen. Er verschenen tal van kazernes. ,,Tienduizenden militairen volgden er hun opleiding. ,,Daaronder waren ook veel militairen die naar Nederlands Indië werden uitgezonden. Tot de dag van vandaag worden op de Veluwe voorbereidingen getroffen voor militaire operaties. In de slotfase van de Tweede Wereldoorlog was de regio Arnhem/Ede/Nijmegen het scharnierpunt van oorlogshandelingen na de deels mislukte operatie Market Garden. Vanuit deze regio ging het laatste offensief richting Rijnland van start.”
Market Garden
Tijdens de herdenking van de operatie Market Garden zijn er in Ede ieder jaar verschillende activiteiten. De meest in het oog springende is de herdenking zelf. Maar natuurlijk ook de aansluitende luchtlandingen op de Ginkelse Heide, op de zaterdagmorgen van het Airborneweekend. ,,De massale luchtlandingen trekken jaarlijks tienduizenden bezoekers naar de Ginkelse Heide. De officiële Airborne-herdenking, met vele nationale en internationale veteranen en hhogwaardigheidsbekleders. Als festival zullen we daar rekening mee houden. De slotmanifestatie is parallel aan de Airborne luchtlanding, die aan de westkant van de Wijde Veldweg plaatsvindt. Aan de andere kant wordt over de heide een tijdpad van ruim anderhalve kilometer uitgezet, waaraan de bezoekers kennis kunnen maken met de complete militaire geschiedenis van Gelderland”, vertelt Van Seters.
,,Dit kan in de vorm van ‘living history’, maar ook met bijzondere historische objecten. Zo wordt de slotmanifestatie ‘Gelegerd in Gelderland’ een levende collage met unieke curiositeiten en spannende verhalen.”
Het festival wordt gesteund door de gemeente Ede en de projectorganisatie ‘Gelegerd in Gelderland’. ,,Het belangrijkste is de participatie van de deelnemers aan het festival. Het doel is om het erfgoedfestival, dat de hele zomer duurt, op een gezamenlijke manier af te sluiten. Met elkaar zullen de deelnemers iets unieks neerzetten in Ede”, meent de projectleider. ,,Er zullen tientallen activiteiten zijn waarin de Gelderse militaire historie tot leven komt, maar meestal is dat aan een locatie of een tijd gebonden. Bij de slotmanifestatie zetten we het complete militaire verleden van Gelderland bij elkaar op de Ginkelse Heide. Zo ontstaat voor de bezoekers uit Ede en Gelderland de mogelijkheid om een militaire tijdreis te maken.”
Romeins kamp
Het programma voor de slotmanifestatie is grotendeels bekend. ,,Tussen 09.00 en 15.00 uur zijn de luchtlandingen en zal het publiek massaal toestromen. De landingen zijn onderdeel van de Airborne-herdenking, maar dit jaar ook een deel van de slotmanifestatie. Er zal een Romeins kamp worden opgebouwd, maar daarnaast zijn er ook Middeleeuwse riddergevechten. Er is een valkenjacht en er wordt een historisch kanon afgeschoten. Ook wordt een veldslag uit de Tachtigjarige oorlog uitgebeeld”, licht Van Seters toe.
Er is ook een bivak uit de Koude Oorlog en op het terrein zijn ook gaarkeukens. De dag wordt afgesloten met een slotfeest voor alle sponsoren en deelnemers. ,,Op het middenterrein is ruimte voor horeca en entertainment, zoals militaire muziek en vendelzwaaien. Bent u geïnteresseerd neem dan contact op via evanseters@hotmail.com.”
* Meer informatie op www.gelegerdingelderland.nl.
Foto 1:
Tijdens het festival zijn er meerdere historische figuren te zien, zoals bijvoorbeeld Romeinen.
Foto 2:
‘Gelegerd in Gelderland sluit aan bij groeiende belangstelling voor militaire historie’
