Nachtzwaluw steelt de show

EDE De nachtzwaluw is een vogeltje dat je moeilijk ziet maar des te beter hoort. Het beestje is slechts een paar maanden per jaar in Nederland en broedt dan graag op de Edese heide. IVN Ede ging met een groep vogelliefhebbers afgelopen zaterdag op zoek. Met succes. Verschillende nachtzwaluwen gaven zelfs een ware vliegshow weg.

Mathilde van Ravensberg

Zoals de naam al zegt, deze vogel komt pas in de late uurtjes tot leven. Daarom is het al negen uur 's avonds als de zestien natuurliefhebbers op pad gaan. Gidsen Dico Wijma en Hans Westendorp benadrukken dat ze geen garantie kunnen geven dat de nachtzwaluw zich laat zien of horen. Niets zo onvoorspelbaar als de natuur.

SCHAARS In Nederland broedt de nachtzwaluw alleen op hogere zandgronden en is daarom betrekkelijk schaars, in 2015 werden zo'n 1600 broedparen geteld. Met de verrekijker stevig om de nek gaat het vanaf parkeerplaats Drieberg de hei op. Bij de laatste afslag richting Koeweg gaat het richting de bosrand en neemt de kans om de eerste nachtzwaluw te horen toe met iedere stap. Gids Wijma vertelt dat de nachtzwaluw wel zo'n leuke achternaam heeft, maar feitelijk niet eens een zwaluw is. Waarom hij dan zo heet? Mogelijk doordat hij ook insecten eet en wat betreft bouw iets wegheeft van de zwaluw.

Plotseling houdt de gids halt. Iedereen spitst de oren. 'Prrrrrrrrrrrr', roept de nachtzwaluw. Een vreemdsoortig trillen dat je maar een keer hoeft te horen om het uit duizenden te herkennen. ,,Het ziet er misschien gek uit, maar maak een kommetje met je hand om je oren, dan kun je het nog beter opvangen", adviseert gids Westendorp. Zo gezegd, zo gedaan en de vogelliefhebbers staan op een rijtje met kommetjes rond de oren. Inderdaad klinkt de roep nu nog luider. De wandeling gaat verder over het fietspad en telkens staat de groep even stil om te luisteren. Het zijn er meerdere waarschijnlijk, want de een klinkt verder weg dan de ander.

SHOW Westendorp stelt voor om nog even een smal geitenpaadje te nemen de hei op, want 'misschien zien we dan toch iets'. Er fladdert iets en alle hoofden draaien tegelijk. Daar is 'ie: de nachtzwaluw. Prachtig uitlichtend tegen de niet helemaal donkere sterrenhemel. Hij zweeft, fladdert dan weer met een vreemde, beetje vlinderachtige, vleugelslag en stoot aanvalskreten uit. Geen prrrr, maar tsjik, tskik, zoiets. Een, twee en misschien wel drie, - of is dat weer dezelfde -, nachtzwaluwen maken er een showtje van en cirkelen boven de aanwezigen. De verrekijkers zijn niet eens nodig, met het blote oog zijn de vogels prima te zien. De vogels geven een ware vliegshow weg. Zeker tien minuten geniet iedereen van de show die volgens kenner Westendorp groots is dit keer. Weer terug richting parkeerplaats klinkt nog regelmatig links en rechts het nu bekende prrrrrrrr, totdat het wegsterft in de Edese hei en de tocht weer is waar deze begon, bij de parkeerplaats. Het is inmiddels bijna twaalf uur.