Het tiny house-dilemma in de gemeente Ede

EDE De afgelopen vier jaar zijn er in de gemeente Ede zo'n 3000 woningen bijgebouwd, waarvan er 800 binnen de sociale huur vallen. Toch blijft de gemeente kampen met een woningtekort, maar wanneer burgers zelf met een initiatief voor tiny houses komen, loopt het vast. Bureau Spotlight zoekt uit hoe dat kan.

Mirjam Wolff

Tiny Houses Ede begint in 2016 met het initiatief om in de gemeente tiny houses te plaatsen, letterlijk: kleine huizen. Vaak leven de mensen in deze miniwoningen op een ecologische en duurzame manier. Soms zelfs zonder aansluitingen van gas, water en elektriciteit. Inmiddels is het drie jaar later en is de energie op volgens Nelleke Stark, één van de kartrekkers. ,,We hebben geen puf meer, want er lijkt gewoon niets uit te komen.''

HEEL COMPLEX De Edese coalitie (CDA, ChristenUnie, GemeenteBelangen, GroenLinks en VVD) zegt in het bestuursakkoord 2018-2022 experimenten met nieuwe en flexibele woonvormen ruim baan te geven en snelle duidelijkheid over de mogelijkheden en onmogelijkheden te bieden.

Toch staan er nog altijd geen tiny houses in Ede. Niek van den Brink, raadslid van de ChristenUnie, heeft al eerder aan de bel getrokken met een vragenuurtje over de locaties van de tiny houses. Hij is van mening dat het plan heel complex is. ,,Het is een vrij specifiek project en dat moet aan bepaalde regelgeving voldoen. Daarbij wil de groep ook een flink stuk grond. Als je dan agrarische grond hebt, zit je met agrarische ontheffingen. Je kunt niet te dicht bij een bedrijf bouwen, want dan zit je weer met de stankcirkels en ga zo maar door."

ONEERLIJK Van den Brink legt uit dat de gemeente in een constant dilemma zit. ,,De vraag is welke regels mag je als gemeente loslaten en welke moeten we vasthouden. Je kunt niet zomaar alle ontheffingen verlenen. Als er in de gemeentelijke visie staat dat je alleen mag bouwen in het buitengebied als je andere bebouwing ter plaatse sloopt (rood-voor-roodregeling), dan kun je er dus eigenlijk geen tiny house neerzetten. Tegelijkertijd worden andere stukken grond verpacht aan boeren. Daarmee loopt gewoon een contract, dat kun je niet zomaar beëindigen."

Eerder meldde de gemeente om te proberen zoveel mogelijk ontheffingen te verlenen. Nelleke Stark vindt de eisen die de gemeente stelt heel moeilijk. ,,Het voelt heel oneerlijk, omdat er geen duidelijke richtlijnen zijn of regelgeving is. Daardoor valt onze pilot elke keer tussen wal en schip."

In 2021 wordt de nieuwe omgevingswet van kracht en dat zou wel eens verandering kunnen brengen in de situatie. ,,Je moet dat zien als een mengpaneel. Wanneer er dan een groep is die tiny houses wil plaatsen, kan de gemeente bepaalde regelgeving versoepelen als de groep bijvoorbeeld ecologisch en duurzaam te werk gaat. Tegelijkertijd kunnen ze ergens anders de regels dan weer aanscherpen", legt Van den Brink uit.

WONINGNOOD In de toekomst zijn tiny houses wel een eventuele oplossing voor de woningnood. Van den Brink: ,,Dan zitten ze vaak binnen de bebouwde kom en hebben ze ook veel minder grond nodig dan de initiatiefgroep wil. Dat maakt het voor de gemeente makkelijker." De initiatiefgroep wil op dit moment een aanzienlijk groter gebied dan binnen de bebouwde kom voorhanden is. ,,Daarbij hebben zij in het ontwerp ook plannen voor een boomgaard en een moestuin."

ONTMOEDIGEND ,,Handig is de gemeente niet geweest", vertelt Van den Brink. ,,Eerst zijn alle mogelijke locaties in de gemeente afgezocht, bekeken, bekeken en nog eens bekeken om vervolgens voorstellen te doen die niet aansloten bij de groep. Daardoor is de initiatiefgroep Tiny House Ede terug bij af. Ik snap dat dat ontmoedigend kan werken." Nelleke Stark heeft haar handen voorlopig van het onderwerp afgehaald. ,,Het werkt allemaal niet mee."

Op dit moment is wel een nieuw plan ingediend bij de gemeente. Bureau Spotlight blijft dit volgen en meldt het als er updates zijn.

OPROEP Ben je ook op zoek naar een woning in de Foodvalley, maar lukt het niet? Vertel ons waar je tegenaan loopt. Wij komen graag met je in contact. Daarnaast willen we graag jouw input voor ons onderzoek gebruiken. Heb je aanvullingen, tips of wil je meedenken aan ons onderzoek? We zijn bereikbaar via bureau@bureauspotlight.nl.

Mirjam Wolff heeft dit artikel geschreven voor Bureau Spotlight, een nieuwe onderzoeksredactie in de regio Foodvalley. Spotlight is een samenwerking van BDUmedia, Omroep Ede en de School voor Journalistiek in Ede. Mede mogelijk gemaakt door subsidie van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Lees meer lokale onderzoeksverhalen op de site bureauspotlight.nl.