Afbeelding
Bert Bloemert

Midwinterwandeling buurtschap 'Doesburger Eng'

25 december 2019 om 14:00 Muziek

EDE In de Doesburger Eng klinkt op vrijdag 27 december van 12.30 tot 17.00 uur voor de zevende keer op rij het geluid van de midwinterhoorn. Op die dag is weer de traditionele midwinterwandeling over het Klompenpad bij de Doesburgermolen. Deze midwinterwandeling wordt door buurtschap 'Doesburger Eng' gehouden, in samenwerking met 'De Dijkbloazers' uit Lunteren.

Traditioneel wordt de wandeling gehouden op de dag na Kerstmis. Het centrale punt van de wandeling op het Klompenpad is de Doesburgermolen aan de Doesburgermolenweg. Vanaf hier kan worden gekozen om het hele Klompenpad of een gedeelte ervan te wandelen. Bert Bloemert, voorzitter van 'De Dijkbloazers', verwacht dat er dan zo'n twintig blazers staan. ,,Er zijn zes groepen van blazers op verschillende plaatsen. Ze blazen bij toerbeurt. Als de ene blaast, zwijgt de ander. We blazen niet door elkaar heen. De wandelaars kunnen van geluid naar geluid wandelen."

Buurtschap De Doesburgereng zorgt voor de entourage met een verlichte Doesburgermolen, een kerstboom en vuurkorven. 'De Dijkbloazers' staan er met een demokraam. Bij een stand van dagactiviteitencentrum 'In Goede Aarde' is glühwein, warme chocolademelk en erwtensoep verkrijgbaar. Kinderen mogen marshmallows verwarmen boven het vuur.

MIDWINTERHOORN Het blazen van de midwinterhoorn, met zijn typische melancholieke geluid, is een traditioneel gebruik dat hoort bij de kerstperiode als aankondiging van het nieuwe licht of het kerstkind.  Dat deze traditie ook in de gemeente Ede leeft blijkt wel uit de groeiende groep midwinterhoornblazers van 'De Dijkbloazers'.

Drie jaar geleden is het midwinterhoornblazen tot Immaterieel Cultureel Erfgoed verklaard. Traditioneel maken de blazers hun midwinterhoorn zelf. Dit jaar, op 1 december, is het maken (officieel bouwen) van een midwinterhoorn toegevoegd aan de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed.

Voor het maken van een midwinterhoorn hebben 'De Dijkbloazers' twee deskundige leermeesters. In de tent bij de Doesburgermolen wordt het bouwen gedemonstreerd. Bert Bloemert, voorzitter van 'De Dijkbloazers', was er vanaf het begin bij betrokken. ,,Ik ken de midwinterhoorn vanuit het Reestdal toen ik een jochie was," vertelt de in Staphorst geboren Bloemert. ,,Dat vond ik zo'n apart geluid, dat is me altijd bijgebleven. Vijftien jaar terug stond er hier een advertentie in de krant waar cursisten om een midwinterhoorn te bouwen werden gevraagd. Joop van Dijk uit Lunteren had van een vriendin in de Achterhoek geleerd hoe je zo'n hoorn bouwt, Joop had er ook een beetje op leren blazen."

Joop van Dijk organiseerde al een jaar bij hem in de schuur een cursus. ,,Ik belde op om mee te doen aan de cursus, Dat bleek te laat. Uiteindelijk mocht ik wel langs komen. Ik zei tegen hem 'als jij mij zo'n ding leert bouwen, dan zal ik een blaasgroep voor jou oprichten'. Iets organiseren is mijn vak. Zo is het gekomen. Met een aantal mensen zijn wij ons gaan bekwamen in het blazen op een midwinterhoorn. Dat is niet zo simpel, het valt best tegen. Je moet de tonen maken met je lippen, je moet de juiste lipspanning proberen te vinden. Als je dat niet kunt, komt er van alles uit behalve een zuivere toon. "

De eerste lessen kregen de leden van "De Dijkbloazers' van iemand uit de Betuwe. ,,Een van de bouwers toen was een doedelzakspeler. Die wilde ons wel les geven. Maar doedelzakspelen is heel wat anders dan midwinterhoorn blazen. Teus Jansen uit Elst bij Rhenen was de eerste instructeur. In 2009 hebben we de stichting 'De Dijkbloazers', vernoemd naar de helaas overleden Joop van Dijk, opgericht. Evert Brunekreeft die samen met mij één van de blazers was die het midwinterhoornblazen wat sneller onder de knie kreeg, zijn toen gebombardeerd als oefenmeesters."

Vanaf het begin bouwden de blazers zelf een midwinterhoorn. ,,Een hoorn bouw je via een tak, waarvan je denkt dat dat een mooie vorm is voor een midwinterhoorn. Eerst maak je aan de buitenkant de vorm van een hoorn. Een mondstuk van de hoorn is ongeveer drie centimeter en aan het eind, bij de beker noemen we dat, is ie twaalf, dertien centimeter. De vorm maak je met een trekmes, met een schaaf en via schuren. Als je de buitenkant in vorm hebt, zaag je 'm in de lengterichting door. Dan heb je twee helften, en die helften hol je uit. Met een holle beitel, tot dat je een wanddichte overhoudt van ongeveer zeven, acht millimeter."

UITHOLLEN ,,Als je 'm helemaal uitgehold hebt, lijm je het weer tegen elkaar. Het is dan een soort toeter. Door de wanddichte en de houtsoort krijg je er een mooie warme klank uit. Over het algemeen gebruiken wij een els, een berk of een wilg. Dat zijn zachte houtsoorten. Het heeft ook de eigenschap dat ze het geluid wat absorberen. Maak je de hoorn van een hardere houtsoort krijg je een hardere klank. Als de hoorn aan elkaar is gelijmd, bekijk je wat voor geluid ie voortbrengt. Dat weet je nooit van tevoren. De hoorn is ongeveer een meter vijftig lang, dat is een lengte die een goede luchtkolom in zich heeft waar je wat meekunt. Komt er geen goed geluid uit, zaag je 'm middendoor en gaat ie in de kachel. Dan is het einde verhaal."

Bij een midwinterhoorn wordt ook een mondstuk, dat een happe wordt genoemd, gebruikt. ,,Die happe heeft een kleinere opening, waardoor je meer tonen kunt blazen. Intussen hebben we ruim dertig leden. Die blazen allemaal, er zijn beginners en leden die al jarenlang lid zijn. Wij hebben twintig oefenavonden per jaar. Tien oefenavonden in het najaar en tien oefenavonden in her voorjaar. Alleen in de adventsperiode mogen wij blazen. We blazen tot 6 januari, Drie Koningen. Dan is het afblazen, dat doen we bij het middelpunt van Nederland bij de Goudsberg in Lunteren. Dan staan wij in grote kring met de ruggen naar elkaar toe. Dan blaast iedere blazer bij toerbeurt zijn boodschap de wijde wereld in dat de adventsperiode voorbij is. Dat gebeurt punctueel 's middags om vijf uur."

Mail de redactie
Meld een correctie

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie