Extra druk voor nieuwe filters biomassacentrales Ede

EDE MPD Groene Energie start volgend jaar met de installatie van nieuwe filters in de drie Edese biomassacentrales, om zo de uitstoot te verminderen. Wat houdt deze verandering in en waarom zijn deze filters niet eerder geplaatst? Bureau Spotlight ging in gesprek met wethouder Lex Hoefsloot en MPD-directeur Valentijn Kleijnen. 

Fleur Bubbert en Mirjam Wolff

Dat luchtverontreiniging in Ede een punt van aandacht is, is niet onbekend. Met onder meer landbouw en snelwegen in de buurt, heeft Ede niet bepaald de schoonste lucht van Nederland. ,,De biomassacentrales dragen daar natuurlijk ook aan bij. Daarom zijn we met MPD in gesprek over de uitstoot. Ze voldoen aan de wettelijke eisen, maar het zou mooi zijn als we een verbeterplan opstellen. Er kan meer”, aldus wethouder Hoefsloot, die de energietransitie in zijn portefeuille heeft. Zoals het er nu naar uitziet, zal de uitstoot van de biomassacentrales door de filters met 25 tot 35 procent afnemen.

,,De filters staan al lang op de planning. Zelfs de financiering is al aangevraagd, maar van ontwikkeling tot plaatsing van filters kost echter vier jaar tijd”, legt MPD-directeur Kleijnen uit. De gemeente Ede oefende het laatste half jaar extra druk uit om de maatregelen te versnellen. Het vernieuwen van de technieken in de centrales om de uitstoot te verminderen, blijkt een proces van lange adem.

FILTERPAKKETTEN Voor de nieuwe filters, waarvan de installatie dus in 2021 start, zijn drie opties: pakket A, pakket B of pakket B+. MPD heeft toegezegd zelf de technieken uit pakket A te installeren. Dit betekent dat er een waterwasser komt, die de emissies wast, waardoor de kans op stankoverlast volgens MPD verdwijnt. Ook haalt pakket A de laatste schadelijke stoffen voor nabijgelegen woningen uit de lucht. ,,Je kunt precies berekenen hoeveel emissie bij een woning terechtkomt. Bij de nabijgelegen woningen gaat het dan om een minimale hoeveelheid en tweehonderd meter verderop is het nul. Dat gaan we nu helemaal naar nul brengen”, aldus Kleijnen.

Mogelijk komen er ook B-pakketten in één of meer biomassacentrales, als aanvulling op pakket A. Dit zou niet alleen de emissie die bij de huizen terechtkomt verminderen, maar ook zorgen dat de emissie die ‘wegwaait’ afneemt. ,,Bij de B-maatregelen zouden we alles eruit gooien en installeren wat het allerbeste is. De afgelopen jaren hebben we getest welke techniek het beste was door in de verschillende installaties verschillende technieken te installeren”, legt de directeur uit. 

Uit deze verschillende technieken is een 'winnaar' naar voren gekomen, die met financiële hulp van de provincie of het Rijk hopelijk binnenkort in alle centrales zit, zegt Kleijnen. ,,De gemeente heeft aan ons gevraagd of we de filtertechnieken versneld kunnen doorvoeren. Vervolgens hebben we gezegd dat we willen kijken of de B-opties mogelijk zijn om vanuit de provincie of het Rijk te realiseren. Ik heb de hoop dat het lukt. We hebben ook C-opties, daarmee haal je meer CO2 uit de lucht dan je uitstoot. Maar dat is financieel nog niet haalbaar.”

BEDRIJFSGEHEIM Hoewel het deels duidelijk is wat de verschillende filterpakketten inhouden, is over de werking van de verschillende pakketten en filtertechnieken weinig bekend. MPD staat ook niet te trappelen om hier openheid over te geven. ,,We hebben een kleine voorsprong van ongeveer twee jaar op het gebied van techniek. Die voorsprong proberen we vast te houden, om het als bedrijf makkelijker te hebben. Het is een vrije markt met concurrentie, dus om nou alles op straat te gooien… Dat is niet slim. Uiteindelijk worden de technieken van iedereen, want we gaan voor duurzaamheid, maar we hebben er wel in geïnvesteerd en behouden daarom even onze voorsprong”, legt Kleijnen uit. 

Wethouder Hoefsloot heeft beperkte kennis over de precieze technieken die zijn toegepast in de centrales. Hij ziet dit echter niet als een probleem. ,,Dat is niet mijn rol, het is niet mijn expertise. Binnen de gemeente zijn er wel een paar deskundige ambtenaren die er iets meer vanaf weten, maar ook zij weten veel minder dan de mensen van MPD. Die mensen zijn zelf precies op de hoogte van de technieken.” Voor Hoefsloot gaat het erom dat het goed werkt. ,,Voor dit soort biomassacentrales gelden wettelijke normen vanuit het Rijk en daar voldoen ze gewoon aan.”

VOOR OMWONENDEN MPD benadrukt dat de maatregelen die nu genomen worden in dienst staan van bezorgde omwonenden van de centrales. Er hoeven wettelijk gezien geen nieuwe filtertechnieken te worden toegepast, omdat het bedrijf voldoet aan de uitstooteisen. Maar vanwege de ongerustheid van burgers wil het bedrijf meer doen. ,,We hebben onderschat hoe er een negatieve verbintenis wordt gelegd aan de wolk waterdamp die uit de schoorsteen komt. Mensen die er wonen denken misschien: ‘Waarom moet dit bij ons?’”, aldus Kleijnen. ,,Daarom moeten we er iets mee.”

ONGELUKKIGE PLAATSING Over de plaatsing van de biomassacentrales is wethouder Hoefsloot achteraf bezien niet helemaal gelukkig. ,,Die aan de Dwarsweg is goed geplaatst, die ligt redelijk ver van de bewoonde wereld af. Maar die aan de Geerweg in Ede-Zuid, zit echt in een woonwijk. En daarvan kun je met de kennis van nu met recht afvragen: had je dat wel moeten doen? Daar doen we nu niks meer aan, maar dat is wel een vraag die je met de wijsheid van nu zou kunnen stellen. De gemeente gaat over de bestemmingsplannen, dus ik neem aan dat we dat destijds hadden kunnen tegenhouden. Dan denk ik: die centrale in Ede-Zuid, dat is jammer, dat die daar staat.” 

Kleijnen wil dit nuanceren, want waar de biomassacentrales staan, stond eerst andere industrie. ,,Op de Knuttelweg stond bijvoorbeeld altijd een fabriek die kunststof slangen maakte”, zegt hij. 

Aan de locatie van de centrales is uiteraard niets meer te doen, maar aan de toegepaste technieken wel. Het is nog even afwachten welke pakketten geïnstalleerd worden, maar volgens plan wordt in 2021 gestart met het plaatsen van de nieuwe filters.

Journalisten Fleur Bubbert en Mirjam Wolff werken voor Bureau Spotlight, dat onder meer onderzoek doet naar de biomassacentrales in Ede. Wil jij je ervaring delen? Stuur een mailtje naar bureau@bureauspotlight.nl, dan nemen we contact met je op!

Bureau Spotlight is een samenwerking van BDUmedia, Omroep Ede en de School voor Journalistiek in Ede. Mede mogelijk gemaakt door subsidie van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.