Metropole Orkest hing aan zijden draad

EDE - Marco Borsato, Bono (van U2), Elvis Costello, Steve Vai, Al Jarreau en Trijntje Oosterhuis, de rij van namen is schier oneindig. Allemaal fameuze artiesten die zich dolgraag lieten begeleiden door de musici van het wereldberoemde Metropole Orkest. Maar het 'leven' van dit orkest hing aan een zijden draad. Roel Koster (57) uit Ede is hier al sinds 1985 hoornist en spant zich met de 'Vrienden van...' in voor een beter toekomstperspectief.

door Freek Wolff

Meer dan 35.000 handtekeningen werden er geplaatst onder een petitie die dinsdag in Den Haag werd overhandigd. Er werd zelfs nog gemusiceerd. Dit had blijkbaar effect, want de coalitiepartijen gingen overstag. Het 67-jarige Metropole Orkest heeft minimaal drie miljoen euro per jaar aan structurele subsidie nodig om te overleven. ,,Zo niet, dan worden we in augustus 2013 collectief ontslagen'', zegt Koster, die meteen toevoegt dat de muzikanten in dat geval proberen zelfstandig door te gaan. ,,Maar dat is bijna onmogelijk zonder overbruggingskrediet. Eigenlijk gaat het om zo weinig geld als je kijkt naar de totale begroting. We zijn geen cultuurland, als je kijkt naar landen als Duitsland, die hier toch geld voor uittrekken, ondanks de crisis. Het lastige is dat er bij de omroepen ook bezuinigingen zijn.''

Het orkest wordt geroemd als beste pop- en jazzorkest, sleepte dit najaar de dertiende en veertiende Grammy-nominatie in de wacht, won een Oscar, een Gouden Harp, een Edison en een Gouden Notenkraker. Met als gevolg dat dit orkest Nederland duidelijk op de kaart zet. ,,Het is cultureel erfgoed. Veel mensen weten niet dat ook muziek maken voor films als Kruimeltje en Abeltje. Ook de tunes voor programma's als De wereld draait door.''

Koster vond het heel verdrietig wat er dreigde, maar nu lijkt het orkest in elk geval tot 2017 nog gered van de ondergang. ,,Want wat weggaat, komt nooit meer terug. Het is toch je passie en een beetje je kindje. We leveren meer dan de helft van het budget in. We mochten eerst niet commercieel werken. Tegenwoordig wel, maar nu zit de tijd tegen. Ook de zalen kampen met tekorten.'' Desondanks hebben de muzikanten niet zielig gedaan en brachten ze - voor positieve aandacht - de single 'Wereldwijd orkest' uit met bekende vocalisten, zoals Karin Bloemen, Lee Towers en Trijntje Oosterhuis.

Hij wijst op het unieke karakter van 'zijn' orkest. ,,We zijn met onze tijd mee gegaan in de pop en jazz/rock. Onze kracht is dat we zoveel mensen bereiken. Grote artiesten spelen graag met ons. De contacten van onze dirigent Vince Mendoza helpen daarbij. In de Verenigde Staten hebben ze niet eens een orkest als het onze. Daarom komen zelfs die artiesten graag hier.''

Tori Amos

De enorme diversiteit aan artiesten is wat Koster juist zo aanspreekt. Van Karin Bloemen tot Anthony & The Johnsons (onlangs in tien minuten uitverkocht) en van Blöf tot Carice van Houten, Karel Kraayenhof (met bandeon), deejay Armin van Buuren en Basement Jaxx. Het indrukwekkende concert met de zangeres Tori Amos in de Londense Royal Albert Hall staat hem nog helder voor de geest. ,,Dat was een belevenis. Zoals voetballers hebben in Nou Camp in Barcelona. Toen zij opkwam, volgde een enorm applaus. Je voelde de warmte van het publiek. Het is een zangeres met een enorme persoonlijkheid. Dat bezorgt je kippevel. Je raakt in een soort trance.''

Het Metropole Orkest maakt eigen arrangementen bij muziek voor solisten. ,,Er is geen orkest wat kan wat wij doen. Zo arrogant zijn we wel'', zegt Roel, refererend aan de muziek van bijvoorbeeld de gitaarvirtuoos Steve Vai. ,,Het orkest stijgt dan boven zichzelf uit.'' Tegelijk kan de Edenaar net zo genieten van zangers als André Hazes en Paul de Leeuw. ,,Zij kunnen me ook raken, omdat ze in hun genre erg goed zijn. Een zangeres als Wende geeft alles. Dat inspireert je. En ik vind het ontzettend knap als mensen als Boudewijn de Groot en Rob de Nijs al dertig jaar aan de top staan. Of neem Toots Thielemans. Het is een enorm aimabele, bescheiden man. Maar als hij gaat spelen, is het altijd raak.''

Ooit werd Koster door de toenmalige dirigent Rogier van Otterloo in huis gehaald. ,,Een hoornist is de schakel tussen het hout- en koperwerk en de strijkers. Je hebt altijd solo's. Van Otterloo schreef fantastisch.''

De musicus kijkt nu toch al terug op een fantastische carrière. ,,En ik ben geen doemdenker. Waar een deur dicht gaat, kunnen er tien open gaan....''