Spirituele zorg stervenden kan beter
13 juni 2007 om 00:00 NieuwsDe studenten, Rianne de Goffau en Johanneke den Hartog, van de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, deden het onderzoek in opdracht van het Prof. dr. G.A. Lindeboom Instituut te Ede. Spirituele zorg is de aandacht voor alle vormen van zingeving voor de patiënt. Het is al eerder gebleken dat onder terminale patiënten die thuis palliatief verpleegd worden, hieraan behoefte is. Tot nu toe was er echter niet onderzocht welke rol vrijwilligers daarin spelen, en hoe die omgaan met het spirituele aspect van de zorg.
Behoefte
Het blijkt dat de behoefte aan spirituele zorg onder terminale patiënten herkend wordt. Van wíe de patiënt deze zorg wil ontvangen, verschilt wel. De geïnterviewde vrijwilligers noemen zichzelf, de familie en een geestelijk verzorger. De behoefte aan spirituele zorg varieert uiteraard per patiënt. De spirituele thema’s die de patiënt wil bespreken, zijn heel divers. Grofweg zijn deze thema’s te verdelen in het leven tot nu toe, en de naderende dood.
Organisaties blijken geen directe richtlijnen te hebben voor het geven van spirituele zorg. Sommige organisaties stimuleren het initiatief van de vrijwilliger tot een spiritueel gesprek, anderen remmen dit juist af. Wel komt spiritualiteit in de organisaties aan bod op het gebied van cursussen voor de vrijwilligers. Vrijwilligers willen wel voldoen aan de behoeften van de patiënt, maar op spiritueel gebied is dit bijna alleen als de patiënt daar om vraagt.
Uit dit onderzoek komt een aantal aanbevelingen. Voor coördinators en vrijwilligers is de belangrijkste dat elke vrijwilliger in gesprek moet kúnnen gaan met patiënten over spiritualiteit. Er is training nodig voor vrijwilligers die hieraan niet tegemoet kunnen komen. Bovendien moet de vrijwilliger aan elke patiënt vragen of hij iemand heeft met wie hij over spiritualiteit kan praten.
Vrijwilligers moeten er ook meer alert op zijn om een patiënt door te verwijzen naar professionele spirituele zorg. Ook moeten vrijwilligers meer letten op non-verbale signalen wat betreft de behoeften van de patiënt aan spirituele zorg, omdat patiënten niet altijd aan durven geven dat ze graag over spiritualiteit willen spreken. Er moeten meer richtlijnen worden gegeven aan de vrijwilligers voor het omgaan met spiritualiteit, bijvoorbeeld in de vorm van een checklist, aan de hand waarvan de vrijwilliger kan toetsen of hij geen signalen van de patiënt over het hoofd ziet. Coördinators en vrijwilligers moeten beter voorgelicht worden over het verschil tussen spirituele zorg die door hen verleend kan worden, en die door een geestelijk verzorger wordt verleend.
u Informatie: Prof. dr. G.A. Lindeboom Instituut, tel. 0318-696 333