‘Bij ramp moet snel worden gehandeld’

27 juni 2007 om 00:00 Nieuws

Toeval of niet. Tijdens het gesprek met Nico de Gouw gaat de mobiele telefoon van de journalist. Er is een grote brand in Wageningen. En ja, grote zwarte rookpluimen zijn in Bennekom te zien, terwijl het regent en dondert. Later blijkt het dak van een studentenflat in brand te staan. Voor dit soort calamiteiten kan de hulp Nico de Gouw en zijn centrum worden ingeroepen. ,,Wij ondersteunen de voorlichters of adviseren op verzoek van een gemeente bij een crisisincident en dat varieert van een bomruiming tot een scheepsbrand.” Dit is niet nieuw voor de Bennekommer, want ook tijdens zijn werk in Ede kwam hij hiermee in aanraking. Zoals toen er een brandstichter actief was op het terrein van de voormalige Enkafabriek.

BENNEKOM - Nico de Gouw was 14,5 jaar werkzaam bij de gemeente Ede, waarvan een deel als woordvoerder van burgemeester Pim Blanken en Roel Robbertsen. Op 58-jarige leeftijd maakte hij nog een carrièremove en werkt nu sinds twee jaar bij het Expertisecentrum Risico- en Crisiscommunicatie in Den Haag. Het centrum is onder meer bekend van www.crisis.nl. Ede Stad blikte met De Gouw terug. ,,In Ede heb ik de zeven ‘plagen’ meegemaakt. Het expertisecentrum bestaat 110 weken en zijn we bij ook ongeveer 110 crisisachtige incidenten en bijna-rampen betrokken geraakt”, vertelt de Bennekommer. door Lisette Ruzius

Een andere ‘plaag’ waren de honderden brieven, telefoontjes en e-mails die de gemeente ontving, nadat de politie een persbericht had uitgedaan dat Marokkaanse jongeren op het bruggetje in Veldhuizen feest hadden gevierd op 11 september 2001. Verder was er de pyromaan die in Ede actief was, de varkenspest, MKZ en vogelgriep én hoog water in 1995. Dat laatste is iets waar het expertisecentrum zich ook mee bezighoudt. ,,Er liggen communicatiescenario’s voor als er hoog water is, bij terrorisme en bijvoorbeeld vogelgriep”, vertelt De Gouw.

In totaal werken er elf professionals bij het centrum met elk hun eigen taken. Zo maakten collega’s de website www.crisis.nl. ,,Hierop kun je je postcode intoetsen en zien welke risico’s zich in jouw omgeving kunnen voordoen”, legt de Bennekommer uit. ,,Bij een ramp kan de crisissite worden ingezet door de gemeente. Zo heeft Ede een gecertificeerd webredacteur in communicatiemedewerker Hans de Groot die dan zelf de informatie op de website kan zetten”, legt De Gouw uit.

Snel

,,Bij een crisis of ramp is het nodig dat snel wordt gehandeld.” Ook kan de gemeente via het expertisecentrum een callcentre in werking stellen. ,,Veel mensen gaan in dergelijke situaties bellen. Dan ligt een gemeentehuis al heel snel plat. Om toch de informatie bij de mensen te krijgen, kan de gemeente vragen het callcentre 0800-1351 in werking te stellen.”

De Bennekommer vervolgt: ,,Dat is al vaak ingezet.” Bijvoorbeeld op zondag 15 april bij brand in een afvalbedrijf in Helmond. ,, Toen dreigde er ontwikkeling van gevaarlijke stoffen. Op dat moment is ook het callcentre in werking gesteld.” En dat was binnen 44 minuten operationeel. Het telefoonnummer van het callcentre wordt onder de aandacht gebracht via de rampenzender. In Gelderland is dat via Omroep Gelderland. Er komt dat onderin in beeld een balkje met informatie.

Bomruiming

Nico de Gouw kan tijdens een ramp ook ter plaatse worden ingezet als communicatieadviseur. Dat gebeurt op verzoek van de betrokken gemeente. ,,Dat is een aantal keren voorgekomen, zoals bij een bomruiming in Purmerend waarbij drieduizend mensen moesten worden geëvacueerd. Een collega is toen gedetacheerd in die gemeente.” Elke accountmanager van het expertisecentrum onderhoudt contacten met meerdere brandweerregio’s waarvoor zij ook kunnen worden ingezet.

Het centrum zorgt desgevraagd ook voor de voorbereiding van communicatie tijdens oefeningen. Zo werd onlangs de oefening Shift Control in Gelderland gehouden, waarbij ict-voorzieningen uitvielen. ,,Dat moet Nederland bewust maken wat uitval hiervan betekent. Zo werken pinautomaten niet en ontstaan verkeersproblemen. Aan de oefening werkten acht ministeries mee. De communicatie bij dergelijke uitval blijkt toch heel lastig te zijn.” Aan de oefening werkten ook studenten van de Christelijke Hogeschool Ede mee.

Het expertisecentrum wordt niet alleen voor en tijdens rampen ingezet, maar ook achteraf. ,,Bij de waterramp in New Orleans hebben wij een analyse gemaakt van de voorlichting. Als het in Nederland was gebeurd, hoe zouden we die communicatie hier goed kunnen doen?” Eén van de onderzoeken waar het centrum momenteel mee bezig is, is de evacuatie van de Betuwe in ‘95 bij hoog water. Daarbij zijn vragen gesteld aan de inwoners. De resultaten zijn te gebruiken voor communicatieaanpak. Overigens wordt in april 2008 weer een grote oefening gehouden. ,,Dat is een hoogwater oefening in Gelderland Midden. We willen testen hoe de communicatiestrategieën werken. Bij een dijkdoorbraak in Rhenen stroomt het hele Binnenveld onder.” De Gouw heeft een belangrijk advies wat te doen bij rampen als deze of andere crisis. ,,Mensen moeten zich goed voorbereiden. Op www.crisis.nl is daarover meer informatie te vinden.”