Lokale Ombudscommissie wil misschien in WERV-verband opereren

12 december 2007 om 00:00 Nieuws

Elke gemeente is verplicht om een ombudscommissie te hebben, waar inwoners in beroep kunnen gaan als zij klachten hebben over hun ervaringen met de gemeente. ,,Het gaat hier over hoe mensen behandeld zijn in de procedures. Bijvoorbeeld iemand die accuut een paspoort nodig heeft en daarbij niet goed bejegend is. Of wanneer de gemeente niet de juiste stappen bewandelde. Of er is niet zorgvulig omgegaan met de privacy. Het gaat hier dus niet over de toetsing op inhoud. Daarvoor moet je bijvoorbeeld bij de commissie voor de bezwaarschriften zijn’’, legt Ten Holte uit.

EDE - ,,Dat er weinig klachten zijn is niet erg, maar zo bouwen wij natuurlijk geen routine op.’’ Dat zegt Edwin ten Holte, voorzitter van de Lokale Ombudscommissie Ede. Daarom vindt hij het wenselijk dat regionaal de koppen bij elkaar worden gestoken, zodat er misschien één commissie kan komen voor de steden Wageningen, Ede, Rhenen en Veenendaal (WERV). ,,Een team moet af en toe spelen om in vorm te blijven.’’

door Freek Wolff

Een gemeente heeft twee mogelijkheden om te kiezen voor een ombudscommissie: de schriftelijke optie bij de nationale ombudsman óf zelf een lokale commissie op poten te zetten. ,,Die laatste staat dus dichter bij de burger en is laagdrempeliger. Want de leden kennen Ede zelf. In onze gemeente zijn zes inwoners, onder wie één jurist, geïnstalleerd die zich betrokken voelen bij wat er binnen de gemeente speelt. Voorheen was dit de zogenoemde klachtencommissie.’’

Hoorzitting

Het gaat hier nooit om financiële claims, want die komen op het bord van de rechter. De beroepsprocedure bij een klacht kent drie delen. Eerst verdiept de commissie zich in het dossier. Daarna volgt een hoorzitting, waar ook gemeenteambtenaren bij zijn. Ten derde komt de rapportage met het advies op tafel en dat gaat naar het gemeentebestuur. ,,Tot nu toe heeft het college daar altijd gehoor aan gegeven, al hadden we nog heel weinig zaken. Het eerste jaar vier, het jaar daarna drie en nu slechts twee. Dat verontrust ons...’’

Ten Holte vertelt dat dit laatste volgens hem vooral wordt veroorzaakt door het positieve feit dat de diverse diensten en sectoren van de gemeente zelf de klachten al heel professionaal behandelen, alhoewel dat op verschillende manieren gebeurt. ,,Het zou goed zijn als ze dit nog op elkaar afstemmen.’’

Toch wordt mensen duidelijk gemaakt dat de mogelijkheid van in beroep gaan bij de ombudscommissie er is. Het is de afdeling Werk, Inkomen en Zorg die met een laagdrempelig systeem werkt van een ‘gele kaart’. ,,Burgers worden bijna uitgenodigd om een klacht in te dienen door dit laagdrempelige systeem. En de symboliek van het geven van een gele kaart is duidelijk. Andere afdelingen maken gebruik van het klachtenformulier dat is afgedrukt in de informatiebrochure over de klachtenregeling van de gemeente. Ook die is heel eenvoudig in te vullen, waardoor er voor niemand een drempel kan zijn om daarvan gebruik te maken.’’

Missers

De leden van de ombudscommissie doen het werk naast hun dagelijkse bezigheden en alleen voor de hoorzitting krijgen ze betaald door de gemeente. Verder opereren ze onafhankelijk.

Binnenkort komt er een ambtelijk gesprek over de suggestie van de regionalisering. Dan wordt de schaalgrootte opgeschroefd, terwijl de commissie toch dicht bij de burgers blijft en de commissie meer zaken te behandelen krijgt en zodoende ‘beter in vorm’ blijft. De samenstelling moet er dan een worden die een afspiegeling geeft van de regio. Tot nu toe is Ede de enige gemeente in de regio die deze commissie niet uitbesteedt aan de nationale organisatie.

De klachten die de commissie op het bord krijgt, gaan vooral over missers in de communicatie of informatievoorziening. ,,Die zijn dan niet tijdig of volledig doorgegeven. Dat is soms heel lastig, omdat de burger zelf ook een verantwoordelijkheid heeft op dit gebied. Maar die verwacht bijvoorbeeld bij een bouwvergunning dat hij aan het handje wordt genomen. Zo’n afweging tussen eigen verantwoordelijkheid en die van de burger nemen wij mee in onze afweging als commissie ‘’

Probleem is dat de gemeente vaak ‘in het algemeen’ in een krant communiceert over wat er op wegen of in wijken gebeurt, maar niet naar de direct betrokkenen. ,,Maar die verwachten vaak wel een brief op naam over die zaken.’’

Ten Holte weet ook dat een onenigheid tussen een ambtenaar en burger vaak een welles-nietes spel wordt. ,,Dan is mijn mediation-opleiding heel handig. Je moet een sfeer kweken dat ze hun verhaal naar elkaar kunnen doen en het mooiste is dan dat ze elkaar kunnen vinden.’’

Geen sancties

De commissie kan inhoudelijk niks aan zaken terugdraaien. ,,Als iemand struikelde over een losse stoeptegel en de gemeente aansprakelijk stelt voor blijvend letsel, kun je daar niets meer aan doen. Wel kunnen wij kijken of de gemeente genoeg moeite heeft gedaan met onderzoek of die tegels inderdaad los lagen of niet. Of de gemeente hier dus serieus genoeg naar heeft gekeken. Zo niet, dan kan eventueel het beleid worden bijgesteld. Er wordt gedacht vanuit het belang van de burger.’’

De ombudscommissie kan alleen aanbevelingen doen en geen sancties uitdelen. De omgangsvormen en de protocollen (informatieplicht) worden doorgelicht. ,,Nee, dat is niet frustrerend, want ik weet tot hoever wij kunnen gaan. En ook de indiener van de klacht gaat met de juiste verwachtingen het gesprek in. Hij wordt soms ‘eindelijk gehoord’ en krijgt misschien genoegdoening, of heeft op deze manier misschien een lans gebroken voor andere burgers. Je haalt vaak een stuk kou uit de lucht.’’

Leden van de commissie hebben volgens Ten Holte drie dingen gemeen: ze zijn betrokken bij de gemeente, hebben een gevoel voor rechtvaardigheid en zijn geïnteresseerd om in de ‘keuken’ te kijken van de gemeente.