,,Moslims horen er helemaal bij in Ede”

EDE - Hoe eren Edese gelovigen hun God, hoe beleven ze hun geestelijke gevoelens? De expositie ‘Ede tussen hemel en aarde’ in Historisch Museum Ede toont een bont palet aan uitingsvormen van religieus besef in Ede.

door Bram Wisse

Museumdirecteur Patty Gonggrijp verwacht veel bezoekers. Drie maanden lang presenteren in het voormalige stationsgebouw kerken en stromingen wat ze waard zijn. Ze brachten zelf materiaal in, dat met museale professionaliteit werd gerangschikt en zonodig aangevuld. Gonggrijp vindt dat de verschillende geloofsgemeenschap een reële weergave van zichzelf hebben geschetst. Ook Hans van der Linden, voorzitter van de Edese Raad van Kerken en zelf predikant in de PKN noemt de expositie ‘Ede tussen hemel en aarde’ herkenbaar in zijn schets van wat er in Ede zoal geloofd wordt.

Zaterdag was Van der Linden spreker bij de opening. Nu geeft hij op verzoek van deze krant zijn commentaar bij wat er op de expositie te zien is. De route door het museum begint met een verzameling oude bijbels. Die markeren het feit dat in 1848 de vrijheid van godsdienst is vastgelegd in de grondwet. Links is een wandplaat bevestigd met een overzicht van wat zich op levensbeschouwelijk gebied sinds 1848 allemaal in Ede afspeelde. Bijvoorbeeld de terugkeer van het katholicisme in Ede met de komst van het garnizoen. En de verdrijving in 1890 van het Leger des Heils uit Ede.

Pas in 1935 mogen de heilssoldaten zich hier weer vestigen. Na de oorlog dijt het aantal geloven en kerken in Ede verder uit. De expositie geeft ook aandacht aan niet-christelijke stromingen, zoals vrijmetselaars, rozenkruisers, het Humanistisch Verbond en Wicca, een vorm van hekserij. Van der Linden: ,,De Veluwe is niet alleen een plek binnen de ‘bible belt’ maar herbergt veel meer. Ook het heidendom heeft hier oude wortels.’’

De grote zaal predikt het christelijk geloof, nog altijd de meest prominente categorie in Ede. Hier krijgt de doop veel aandacht, volgens Van der Linden terecht, want deze is een belangrijke initiatie in de geloofstraditie. Er zijn ook hier verschillen. Sommige kerken zijn voor kinderdoop, andere propageren de volwassendoop. Een actuele kwestie, zegt Van der Linden. Sommigen in de PKN willen herdoop toestaan als iemand daarom vraagt. Van der Linden: ,,Wat hier te zien is, is niet zomaar verleden tijd, maar erfgoed dat leeft.’’

Toga’s en een preekstoel van reformatorische snit, wervende lectuur uit de meer evangelische hoek, lectuur van apostolischen, kasten vol kerkelijke attributen en historische documenten. Elk stuk heeft zijn eigen verhaal. Achterin de grote zaal komen het Leger des Heils en basisgemeente Exodus met eigen vitrines aan bod. Boven is de islam present. ,,Hun plek mag niet ontbreken’’, vindt dominee Van der Linden. ,,De moslims horen er helemaal bij in Ede. We staan er samen voor. Respect voor de levensovertuiging van anderen is de achtergrond van deze expositie.’’

Voorin het museum is een leestafel met informatie voor wie meer over deze of gene groepering wil weten.

u Video op www.edestad.nl