Orgels draaien overuren in centrum Bennekom (+ video)

BENNEKOM - Vrolijke klanken in Bennekom! Waren het in Ede de dweilorkesten, zaterdag werd het centrum van Bennekom getracteerd op muziek die kwam uit een achttal draaiorgels.

Leden van het Kijk en Luistermuseum Bennekom hadden dit op touw gezet, met hulp van de Kring van Draaiorgelvrienden en Ondernemersvereniging Bennekom. De hele dag konden bezoekers van het dorpshart daarom genieten van klassiekers.

Draaiorgels horen bij Nederland, net als molens, tulpen en klompen. Vrijwel iedereen komt wel eens zo'n oer-Hollands pierement tegen. Maar niet alleen op straat speelden draaiorgels. Ook op kermissen wemelde het er vroeger van. Daarnaast hadden, vooral in Zuid-Nederland en België, veel cafés en dansgelegenheden een orgel binnen staan. In het Kijk en Luistermuseum zijn diverse exemplaren te bewonderen. Met hun marsen, walsen, opera- en operettemuziek waren de draaiorgels populaire instrumenten, waarbij vaak tientallen luisteraars te vinden waren. Zaterdag waren naast diverse straatorgels, ook een kermisorgel, een dansorgel en een concertorgel te beluisteren.

Het kermisorgel is de Wilhelm Bruder & Söhne van M. van der Veen in Apeldoorn. Dit orgel is gebouwd rond 1920. Onder nummer 7316 kwam in april 1904 het dansorgel De Leeuw van de Stichting Vrienden van het Gavioli-orgel De Leeuw in Tiel gereed. Bouwer van dit orgel is Gavioli in Parijs. Het telt 89 toetsen en stond vele jaren in Benners danszaal in Roermond.

Het concertorgel is de Ruisdael van J. van Eyk uit Terwolde. In 1996 kwam dit negentig toetsen tellend orgel gereed, er is vanaf 1980 aan gewerkt. Het front is door de eigenaar en zijn twee zoons ontworpen en afgewerkt. Bekende straatorgels completeerden deze draaiorgeldag in Bennekom. Zo was De Keistad van C.H. van Thuijl uit Amersfoort te zien en te horen, een orgel gebouwd in 1980 door A. Pluer in Bussum. Het is een aantal jaren geëxploiteerd geweest te Utrecht.

De Veronica, van P. van der Erf uit Duiven, liet zich eveneens horen. Dit 52 toets orgel is gebouwd door Bursens te Hoboken (Antwerpen) rond 1930 en in 1965 werd de heer Van der Erf jr., destijds wonende te Den Haag, eigenaar. De Kleine van Johnny van Eyk in Terwolde was ook te bezichtigen. Bouwer is J. van Eyk, de grootvader van de eigenaar. Het orgel telt 51 toetsen; vanwege de beperkte omvang kan het op diverse ,,moeilijke" plekken spelen.

Ook de Bennekomse orgeldraaier J. Bijleveld met zijn Aurora ontbrak niet. Dit volgens het systeem Limonaire gebouwd straatorgel werd rond 1990 gebouwd door Stal in Dordrecht. Nadien is het ingrijpend gewijzigd en aangepast en sinds 2008 in bezit van Bijleveld. Ook liet een orgel uit de collectie van het museum zijn klanken horen. Het betrof Het Pareltje, 30 toetsen en gebouwd in 2003 door de firma Perlee uit Amsterdam in opdracht van de Vereniging Vrienden van het Kijk en Luistermuseum.