Actieplan groeigemeenten voor betere leefbaarheid

EDE - Almere, Apeldoorn, Ede, Haarlemmermeer, Zoetermeer en het Rijk zetten met een gezamenlijk actieplan in op het voorkomen en bestrijden van problemen met de leefbaarheid in deze 'New Towns'. Kern van de aanpak vormt de omslag van woonstad naar werk- en leefstad door de vestiging van hoger onderwijs, meer centrumvoorzieningen en een veelzijdiger opzet van woonwijken. Zo moeten de steden ook aantrekkelijk blijven voor de jongere generatie. Dat staat in de 'Uitvoeringsagenda New Towns' die minister Van der Laan (WWI) naar de Tweede Kamer stuurde. De minister voert zo ook de motie-Ortega (2007) uit.

Naast de aanpak van de neerwaartse spiraal zet het actieplan van Rijk en 'Ortega-gemeenten' nadrukkelijk in op preventie om problemen en hoge kosten in de toekomst te voorkomen. Minister Van der Laan is verheugd over het partnerschap: "Met de Ortega-gemeenten doet een nieuwe generatie jonge steden met andere thema's mee aan het grote stedenbeleid. De gemeenten hebben het thema van de New Towns zelf geagendeerd en gaan er lokaal mee aan de slag zonder dat er eerst een claim om geld op tafel lag. Dat is een compliment waard."

De 'Ortega-steden' zijn gemeenten die op enig moment een groeispurt beleefden en meer dan 100.000 inwoners tellen. Zij kregen bij de start een goede infrastructuur, basisvoorzieningen en ruime woonwijken. Gemiddeld driekwart van de woningvoorraad is van na 1971. De gunstige uitgangssituatie van toen is ook het grootste risico voor de leefbaarheid van nu. Het voorzieningenniveau is achtergebleven bij de groei, de eenvormige woonwijken worden soms als anoniem en onveilig ervaren en het overgrote deel van woningen vergt op termijn gelijktijdig groot onderhoud. De steden verliezen voor 'sociale stijgers' aantrekkingskracht. In een aantal wijken is de leefbaarheid volgens recente cijfers afgenomen.