'Langere Valleilijn is nú nodig'

EDE - Vanwege toenemende reizigersstromen op de Valleilijn tussen Amersfoort, Barneveld en Ede-Wageningen is een sterke lobby voor een kwartiersdienst op de hele lijn én het doortrekken van deze verbinding naar Arnhem nu van groot belang.

door Wouter van Dijk

Dat stelt de fractie van de ChristenUnie in de Tweede Kamer. De lobby wordt inmiddels ondersteund door de provincie Gelderland, vervoerder Connexxion en de gemeente Barneveld.

Met kamerdebatten over concessies van het Nederlandse regionale spoornet in het vooruitzicht, is het volgens Tweede Kamerlid Carla Dik (CU) nu het moment met meerdere partijen een vuist te maken ter verbetering van de Valleilijn, door de lijn Ede-Arnhem uit de NS-concessie te halen.

,,Het gaat ons om het verbeteren van het openbaar vervoer in een economisch groeiende regio", zegt zij. ,,Ook volgens spoorwegbeheerder ProRail is doortrekken van de Valleilijn de beste oplossing, blijkt uit een recent onderzoek. De capaciteit op het spoornet blijkt geen probleem."

De partij heeft er inmiddels vragen over gesteld aan de staatssecretaris. In de Tweede Kamer lijkt volgens Dik een meerderheid te zijn die alle huidige treindiensten in de nieuwe hoofdrailnetconcessie 2015-2024 bij NS wil houden. ,,Dat kan het toelaten van Connexxion op de lijn Ede-Arnhem belemmeren."

Donderdag sprak zij hierover met onder anderen wethouder Hans van Daalen tijdens een werkbezoek in Barneveld. ,,Op basis van reizigergegevens weten we dat zestig procent van de reizigers met de Valleilijn in Ede-Wageningen moet overstappen op de huidige NS-trein naar Arnhem", aldus Dik. Daar komt volgens CarlBieker, projectleider openbaar vervoer bij de provincie Gelderland, bij dat die overstap ,,met twaalf minuten wachttijd" niet volstaat. ,,Dat moet beter, willen we voorkomen dat reizigers alsnog de auto pakken."

De kwartiersdienst op zich zou al een verbetering voor de Valleilijn betekenen, stelt ook wethouder Van Daalen. ,,Nu merken we op bepaalde momenten al topdrukte op sommige stations, de treinen zitten in de spits overvol, dat loopt tegen de grenzen aan. Ga je over de hele lijn vaker rijden, dan kunnen meer mensen gebruikmaken van de trein, dat komt de bereikbaarheid van de hele regio ten goede." Bieker: ,,Ons is bekend dat ook de regio FoodValley een verbetering van de 29Valleilijn als speerpunt heeft opgenomen."

Volgens vervoerder Connexxion is doortrekken naar Arnhem een realistisch idee en gaat het er vooral om NS als hoofdgebruiker op het traject tussen Ede-Wageningen en Arnhem mee te krijgen. ,,Uitgangspunt is dat we NS met behulp van feiten en cijfers over reizigersgroei overtuigen van de noodzaak", zegt Myra Koomen, directeur CorporateAffairs bij Connexxion.

Ook reizigersorganisatie Rover steunt de lobby. ,,Invoeren van een algehele kwartiersdienst en doortrekken van de lijn tot aan Arnhem betekent direct winst voor de reiziger", zegt René Coveen namens Rover.

De wens om over te gaan op een kwartiersdienst op de Valleilijn is niet nieuw; het idee werd eerder ter onderzoek al voorgelegd aan het ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Minister Melanie Schultz berekende in 2011 dat die wijziging in totaal 120 miljoen euro zou kosten. CarlBieker van de provincie Gelderland: ,,Dat getal is inmiddels achterhaald, omdat in die studie allerlei dure infrastructurele oplossingen zoals spoortunnels waren meegenomen die eigenlijk niet nodig zijn. Het kan veel goedkoper, naar onze inschatting kost aanpassing voor het spoor hiertoe 25 tot 30 miljoen euro."

Het gaat dan met name om aanleg van dubbelspoor op enkele plekken. Het doortrekken van de lijn naar Arnhem brengt volgens Bieker geen grote investeringen met zich mee. ,,De infrastructuur ligt er immers al." Momenteel rijdt hier een stoptrein van NS heen en weer, met tussenstations Wolfheze en Oosterbeek.

Gaan de seinen nu op groen voor een algehele kwartiersdienst, dan kan realisatie daarvan volgens de provincie nog minimaal vier jaar na besluitvorming duren. ,,Realiseren van de kwartiersdienst tot het nieuwe station Barneveld-Zuid kan sneller, omdat daar al geld voor gereserveerd is", zegt Bieker. ,,Dat kan binnen anderhalf jaar nadat dit station geopend wordt."

Volgens plan gaat dit nieuwe station in februari volgend jaar open. Van Daalen: ,,Het liefst zien we de kwartiersdienst dan direct vanaf station Zuid, zodat reizigers daar meteen aan wennen."

In reactie hierop laat Dik (ChristenUnie) weten om opheldering te vragen bij de staatssecretaris. ,,Het station is dan wel in 2015 klaar, maar de kans is groot dat de dienstregeling dan niet optimaal is. Bijvoorbeeld slechtere aansluitingen of dat de eerste jaren niet alle treinen in Barneveld-Zuid zullen kunnen stoppen. Ik wil weten van de staatssecretaris hoe dit heeft kunnen gebeuren en welke mogelijkheden er nog zijn om de noodzakelijke maatregelen sneller uit te voeren."

Volgens het Tweede Kamerlid wordt sinds 2008 gesproken over maatregelen om knelpunten op de Valleilijn op te lossen. ,,Het geld ligt op de plan, de schop moet nu eindelijk eens de grond in."

Een directe spoorverbinding tussen Arnhem en Amersfoort via Barneveld is overigens niet nieuw. In oktober 1937 startte op deze lijn al een regiodienst.

'Haken en ogen'

De Nederlandse Spoorwegen staan niet te springen om een eventuele verlenging van de Valleilijn tot aan station Arnhem. ,,Daar zitten verschillende haken en ogen aan, zowel financieel als technisch." NS beraadt zich momenteel intern en komt binnenkort met een standpunt naar buiten.

Dat meldt woordvoerder Corien Koetsier van NS. ,,Voorop staat dat we als vervoerders altijd moeten bekijken wat het beste is voor de reizigers. Vanuit die optiek zien wij het liefst behoud van de huidige situatie."

Volgens haar zou het doortrekken van de Valleilijn namelijk grote consequenties kunnen hebben voor een grotere goep reizigers, namelijk die op de lijn Utrecht-Arnhem. ,,Op hetzelfde spoordeel rijden we immers met een intercityverbinding tussen deze twee steden."

Een onderzoek van spoorwegbeheerder ProRail zou hebben aangetoond dat doortrekken van de Valleilijn op dit spoordeel mogelijk zou zijn. Koetsier: ,,Maar die studie wijst ook uit dat het allemaal maar net in elkaar past. Er hoeft maar iets te gebeuren en je zit meteen met grote problemen op het spoor, met vertragingen tot gevolg, het gaat dan soms om 'secondenwerk'. Wij willen voorkomen dat intercity's achter de stoptreinen komen te zitten, dan duperen we een grote groep reizigers."

Desalniettemin is NS naar eigen zeggen wel bereid het plan voor de Valleilijn verder uit te werken. ,,We zullen intern bespreken welke mogelijkheden er zijn en welke kosten dit plan met zich meebrengen. Wat dat laatste betreft moet dan ook duidelijk zijn wie eventuele aanpassingen aan wissels of sporen zou moeten betalen. We verwachten hierover nog wel met Connexxion in gesprek te gaan, zodat we mogelijk een gezamenlijk standpunt kunnen innemen."

Wat meespeelt is dat NS volgens Koetsier niet graag de zeggenschap over het gebruik van een spoordeel uit handen geeft. ,,Maar mogelijk zijn daarin oplossingen te vinden, zoals onderaannemerschap."

Foto:

De blauwe Valleilijn in de omgeving van De Goudsberg bij Lunteren.