Bijeenkomst over telfouten bij Edes stembureau tijdens Tweede Kamerverkiezingen

EDE Nog voor de zomer komt er een informatieve bijeenkomst over de foutieve telling van het Edese stembureau 3 tijdens de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen. Daar heeft de gemeenteraad om gevraagd. Centraal staat de vraag hoe deze problemen in de toekomst vermeden kunnen worden. In dit geval maakte het niet uit wat het aantal zetels betreft, maar een verschil van pakweg veertig stemmen kan bij de volgend jaar te houden gemeenteraadsverkiezingen wel leiden tot zetelwinst of -verlies. 

De stembureauleden, zeven in totaal, hadden het verschil aan het eind van een lange stembusdag in het pannenkoekenrestaurant de Langenberg zelf al ontdekt. Er waren 43 minder getelde stembiljetten dan toegelaten kiezers. Bij hertelling, op last van de landelijke commissie voor het onderzoek van de geloofsbrieven van de Tweede Kamer, bleken er echter drie stembiljetten meer dan toegelaten kiezers. 

Er waren partijen waar wel stemmen op uit waren gebracht (Splinter, Piratenpartij, NL Beter, Jong en Trots) maar in het proces verbaal van het stembureau ontbraken deze stemmen. Op de lijst van D66 waren 37 stemmen meer uitgebracht dan de 165 op het proces verbaal. 

MEDEDOGEN Dat Ede in de Tweede Kamer als voorbeeld werd gesteld dat er bij verkiezingen toch echt wel eens iets mis kan gaan, vonden ze in Ede niet aangenaam. Maar er is toch enig mededogen met de leden van het betreffende stembureau.

D66-fractievoorzitter Stephan Neijenhuis stelde over de affaire schriftelijke vragen aan het college. Hij begrijpt dat het tellen van stemmen een menselijk proces is waarbij fouten kunnen worden gemaakt, zeker onder de huidige omstandigheden en het late tijdstip. ,,Wij willen juist ook waardering uitspreken voor de inzet van alle vrijwilligers die zich hebben ingezet voor het verloop van de verkiezingen. Juist om hun inzet recht te doen, moet deze zaak goed geanalyseerd worden, zodat de inwoners van Ede ervan uit kunnen gaan dat hun stem goed geteld wordt.” 

VERMOEIDHEID Ze maakten een lange dag, de zeven leden van stembureau 3. De eerste begon ‘s morgens om half zeven, vijf anderen om zeven uur en één was om tien uur present. En dat tot midden in de nacht, na het sluiten van de stembus om negen uur ‘s avonds. 

De gemeente heeft contact opgenomen met de stembureauleden om te achterhalen waardoor het verschil is ontstaan. ,,Betrokkenen gaven aan dat het op dit stembureau gedurende de verkiezingsdag zeer druk was geweest en dat veel nieuwe stembureauleden aanwezig waren. En dat gedurende het telproces de vermoeidheid toesloeg en de afronding hiervan rommelig verliep. Hierdoor zijn in het proces verbaal niet alle getelde stemmen juist vermeld.” 

MENSENWERK In het proces verbaal is sprake van 1201 geldige stem(plus)passen, bij hertelling zijn het er 1220. In een gesprek tussen de gemeente, de Kiesraad en het ministerie van Binnenlanse Zaken is een toelichting gegeven op de gang van zaken. ,,Daarnaast is besproken welke maatregelen mogelijk zijn om dit in de toekomst te voorkomen. Vanuit de Kiesraad wordt een verslag gemaakt van dit gesprek en dat wordt gedeeld met de gemeenteraad.” Voor zover bekend ging het om zowel optelfouten als telfouten. 

Opgemerkt wordt dat deze verkiezingen in de voorbereiding anders waren vanwege de coronamaatregelen. Veel nieuwe stembureauleden moesten worden ingezet. Die volgden een digitale training, maar ,,het is en blijft mensenwerk.” Bij volgende verkiezingen wordt er extra aandacht gegeven aan instructies rondom telling en verantwoording in het proces verbaal.