'Kreutzersonate' in Edesche Concertzaal

EDE Wie schreef de 'Kreutzersonate'? Het zou zomaar een quizvraag op televisie kunnen zijn. Toch is het antwoord minder eenvoudig dan de vraag. Niet minder dan vier kunstwerken maken aanspraak op de titel 'Kreutzersonate': Twee muziekstukken en twee romans. Die twee muziekstukken van Beethoven en Janácek klinken komend seizoen in de Edesche Concertzaal. Op zaterdag 13 oktober spelen violiste Francesca Deo en pianist Francesca Leonardi Beethovens 'Kreutzersonate'. Op vrijdag 26 oktober brengt het Dudok Quartet Amsterdam de 'Kreutzersonate' van Leos Janácek.

Beethoven komt de eer toe de eerste 'Kreutzersonate' gecomponeerd te hebben. De lengte van het stuk en het virtuoze karakter hebben alles te maken met een vioolvirtuoos die Beethoven in gedachten had. Toen de twee na de eerste uitvoering ruzie kregen eiste Beethoven het manuscript terug en droeg het stuk prompt op aan de Franse violist Rudolphe Kreutzer. Zodoende ging Beethovens 'Negende Vioolsonate' vanaf dat moment de geschiedenis in als 'Kreutzersonate'.

VOL LEVEN Violiste Francesca Dego verheugt zich erop om Beethovens beroemdste vioolsonate in de Edesche Concertzaal te spelen. ,,Het heeft geen houdbaarheidsdatum, het klinkt altijd weer fris”, zegt ze. ,,Beethoven was nog jong toen hij het componeerde, ongeveer mijn leeftijd. Hij was een jonge man die schreef met zijn ziel: vol leven, gusto, joie de vivre en gevoeligheid.”

RUSSISCHE LITERATUUR Liefhebbers van Russische literatuur zullen ook zeker van de 'Kreutzersonate' hebben gehoord. Alleen denken ze dan niet aan Beethoven maar aan Lev Tolstoj. Beethovens vioolsonate was namelijk de inspiratiebron voor een novelle van deze grote Russische schrijver. In deze novelle zorgt Beethovens muziek voor de verwijdering tussen twee geliefden.

GLOEIENDE NOTEN De Tsjechische componist Leos Janácek liet zich in zijn 'Eerste Strijkkwartet' weer door Tolstojs novelle inspireren. Vandaar dat dit stuk ook als 'Kreutzersonate' door het leven gaat. Janácek componeerde het in slechts enkele dagen. De oorzaak van deze componeerdrift was de liefde die Janácek voelde voor zijn jonge muze Kamilla Stösslová. Aan haar schreef de componist: ,,Ik stelde me een arme vrouw voor, gekweld en uitgeput, net zoals de Russische schrijver Tolstoj beschrijft in zijn Kreutzersonate." Janáceks muziek lijkt echter alles met Kamilla te maken te hebben. ,,Noot voor noot vloeiden gloeiend uit mijn pen", schreef de componist aan zijn muze. Het de Nederlandse schrijfster Margriet de Moor die in 2001 Janáceks 'Eerste Strijkkwartet' als uitgangspunt nam voor haar gelijknamige roman.

KAARTEN Kaarten bestellen voor de 'Kreutzersonate' van Beethoven en Janácek kan via tickets.edescheconcertzaal.nl of bij de verkooppunten in Ede: Boekhandel Het Paard van Troje, Boekhandel Frits Hardeman, of vooraf aan de zaal. Verkooppunt in Bennekom: Bruna. Verkooppunt in Veenendaal: De Rank. Verkooppunt in Wageningen: Theater Junushoff.

Kinderen tot 18 jaar gratis entree. Studenten betalen 12,50 euro.