'Te weinig nieuwe sociale huurhuizen'

EDE De Huurdersbond Ede vindt dat er de afgelopen jaren veel te weinig nieuwe sociale huurwoningen bij zijn gekomen. In 2017 zijn er zelfs sociale huurwoningen verdwenen, zegt voorzitter Wim Kok. Die spreekt van ,,een drama". Maar Woonstede zegt het maximale te doen wat ze financieel aan kunnen.

Danny van Zeggelaar

Dat er problemen zijn op de markt voor sociale huurwoningen is over het algemeen wel bekend. Woningcorporaties zuchten onder de hoge belastingen die ze moeten betalen en de wachttijden voor een sociale huurwoning lopen op tot jaren.

Volgens de Huurdersbond Ede, die de belangen vertegenwoordigd voor zowel huurders als woningzoekenden, komen er in de gemeente Ede de komende vijf jaar namelijk te weinig sociale huurwoningen bij. De bond kon daarom vorige maand niet volledig instemmen met de prestatieafspraken die gemaakt zijn over de bouw van sociale huurwoningen. Op de onderdelen 'beschikbaarheid' en 'duurzaamheid' ontbrak de handtekening van voorzitter Wim Kok van de Huurdersbond.

GECAMOUFLEERD ,,Als je terugkijkt over de afgelopen acht jaar, dan kom je tot de conclusie dat er nauwelijks een sociale woning is bijgekomen", is zijn conclusie. Hij zucht er in het kantoor van de Huurdersbond in de Van Eekelenflat een beetje bij. ,,De wachttijden in Ede lopen weliswaar maar lichtjes op. Maar de wachttijd wordt geweldig gecamoufleerd door de extreem lage rente. Iedereen die ook maar even in staat is een huis te kopen, die doet dat."

OLIETANKER Woningbouw is een olietanker, zoals Kok het omschrijft: ,,Een langetermijnverhaal waarbij de visie is dat de sociale woningbouw moet meegroeien met de groei van de gemeente Ede." Een ambitie die het gemeentebestuur van Ede ook heeft onderschreven. De komende vijf jaar moeten er in principe ruim vijfhonderd sociale huurhuizen bijkomen. ,,Maar daar komt vervolgens geen hout van terecht", zegt Kok. Het aantal geplande woningen is vorig jaar namelijk veel lager geworden. ,,Woonstede had medio 2018 een plan gemaakt voor 93 woningen in vijf jaar. Dat was onvoldoende. Maar vlak voor de ondertekening van de prestatieafspraken ging het zonder uitleg omlaag naar 29. Toen sloegen wij helemaal op tilt."

VERKOCHT De Huurdersbond heeft er verder op gewezen dat de werkelijke groei van het aantal sociale woningen van Woonstede in 2016-2018 ver achter blijft bij de begrotingen van Woonstede. Kok zegt dat in 2016 121 woningen bij zouden moeten komen, maar dat dat er slechts 31 zijn geworden. Een verschil van 90. In 2017 was het nog erger, zegt de bond. Toen zouden er 219 woningen bij moeten komen, maar er verdwenen zelfs veertien woningen.

Afgelopen jaar lijkt het erop dat er 96 huizen te weinig zijn bij gekomen. Dat komt doordat er naast nieuwbouw veel woningen zijn gesloopt en verkocht. ,,Kijk eens naar die grote flats in Veldhuizen", zegt mede-bestuurslid Marcel Boertien van de Huurdersbond. ,,Dan verdwijnt er een grote en komen er kleinere torentjes voor terug. Dan kun je wel zeggen dat er nieuwbouw is gepleegd, maar je zegt niet dat er ook heel veel gesloopt en verkocht is."

ONDERZOEK En dus wil de Huurdersbond dat onafhankelijk wordt onderzocht hoe het nou kan dat dat verschil tussen het aantal geplande en gerealiseerde woningen zo groot is. ,,Dat je een jaar eens pech hebt kan gebeuren", zegt Kok. ,,Maar drie jaar op rij ernstig afwijken. Hier is toch wel wat aan de hand. En dus moet je heel scherp op je uitgaven zijn. We vinden het niet uit te leggen dat je wel veel geld steekt in bovenwettelijke duurzaamheidsdoelen, maar geen geld hebt om huizen te bouwen." Hij verwijst naar een duurzaamheidspakket bij een woningbouwproject. De bond liet dat plan doorrekenen en kwam op een terugverdientijd van 59 jaar uit. ,,En zoiets wordt ook in Ede toegepast."

Kok denkt verschillende manieren om die huizen toch te realiseren. ,,Als je vijfhonderd huizen wilt bouwen à 200.000 euro per stuk, dan ben je 100 miljoen euro kwijt. Dat heeft niemand. We zullen naar andere manieren moeten kijken. Erfpacht, de provincie heeft nog veel geld. En besef dat je tekort komt."

NIETS GESLOOPT Woonstede stelt dat er de afgelopen drie jaar in de gemeente Ede geen woningen zijn gesloopt. ,,Wel zijn er 175 woningen verkocht", zegt woordvoerder Teunis van Hoffen. ,,We zien dat deze koopwoningen voorzien in een behoefte van huurders die nu wel een huis kunnen kopen. Koopgarantwoningen worden verkocht met de voorwaarde dat die woningen bij verkoop weer door Woonstede worden gekocht en beschikbaar blijven als sociale huurwoningen."

Uit een tabel van Woonstede komt naar voren dat vorig jaar, volgens de voorlopige cijfers, 222 woningen zijn opgeleverd en veertig sociale huurwoningen zijn verkocht. In 2017 ging het om 65 opgeleverde woningen, maar werden er wel 68 woningen verkocht. In 2016 werden 111 sociale huurwoningen opgeleverd en verkocht Woonstede er 67. In totaal kwamen er tussen 2016 en 2018 231 sociale huurwoningen bij, aldus Woonstede.

PRESTATIEAFSPRAKEN ,,In de gemeente Ede is in 2017 een kleine groei, in Scherpenzeel is in 2017 een krimp van de voorraad, waardoor voor het hele werkgebied van Woonstede in 2017 een krimp van veertien woningen heeft plaatsgevonden. In 2018 is een flinke groei", laat Van Hoffen weten. ,,Het is daarom niet correct om naar de prestaties van één jaar te kijken. Als je alleen naar 2018 zou kijken, neemt bijvoorbeeld de groei van de voorraad juist met 178 woningen toe. We kijken bij de prestatieafspraken daarom naar een periode van vijf jaar. Dat woningen soms niet direct gerealiseerd kunnen worden komt doordat de bouw van woningen in ons land via openbare procedures is geregeld. Als we naar 2017 kijken dan zorgden bezwaarschriften van omwonenden (Zuidplein) voor vertraging. Bij de Tooroplaan stemden bewoners niet in met het bouwen van extra verdiepingen."

PRIJSSTIJGING Daarnaast kunnen er tegenvallers zijn, zegt Van Hoffen. ,,Ook de aanbesteding van projecten kan moeizaam verlopen door de enorme stijging van prijzen of gebrek aan bouwcapaciteit bij aannemers. Dit laatste gebeurde in 2017 de Uitvindersbuurt. Dit zijn overigens oorzaken waar elke partij die woningen bouwt mee te maken kan krijgen. Die woningen worden meestal wel gerealiseerd, maar enige tijd later."

Woonstede zegt de komende vijf jaar 510 nieuwe huizen te bouwen. ,,We doen daarmee het maximale van wat mogelijk is binnen onze investeringscapaciteit en de regels. Maar er zijn meer woningen nodig. Daarom onderneemt ook de gemeente actie."