Onderzoek WUR: 'Blijf ver weg van verheerlijking Muur van Mussert'

LUNTEREN De Wetenschapswinkel van de Wageningen University & Research (WUR) heeft, in opdracht van Stichting Erfgoed Ede, onderzoek gedaan naar de Muur van Mussert en hoe deze behouden moet worden. ,,Hoe hier het beste mee omgegaan kan worden, is een terugkerend onderwerp van discussie", schrijft de WUR. De Wetenschapswinkel concludeert dat verheerlijking van de muur taboe is, veranderingen en aanpassingen gewenst zijn en dat verbindingen voor de hand liggen. 

De vraag was hoe de muur het beste bewaard kan worden. ,,Samen met studenten zijn de onderzoekers van WUR op zoek gegaan naar de juiste balans tussen herstellen, behouden, veranderen of afbreken". De voornaamste conclusie is volgens de onderzoekers duidelijk: blijf ver weg van enige vorm van verheerlijking. De Muur wordt gezien als 'donker erfgoed', omdat deze staat voor een zwarte bladzijde in de geschiedenis.

VERBINDEN Het aanbrengen van veranderingen die afdoen aan de grootsheid van het complex, of het toevoegen van elementen uit het heden, heeft volgens het onderzoek de voorkeur boven alleen maar restaureren. ,,Hoewel de Muur van Mussert en het complex heel uniek zijn, maken zij deel uit van een breed oorlogsverleden.

Het ligt voor de hand om verbindingen te maken met andere objecten en gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog". Als voorbeelden worden hierin het Apeldoorns Bosch, Market Garden en de Slag om Arnhem, de Liberation Route, de Diogenes bunker en Landgoed Avegoor genoemd. Dit is allemaal om te voorkomen dat de plaats Lunteren met de NSB geassocieerd zal worden.

ONTWERPATELIER Om hier eigentijdse ideeën voor te vinden is er een ontwerpatelier georganiseerd met studenten Landschapsarchitectuur en Stedenbouw uit Delft. Ook is er een prijsvraag voor studenten in heel Nederland uitgeschreven. De winnaar heeft een bedenkcentrum ontworpen bestaande uit een ondergronds museum, een auditorium en een ruimte voor lezingen en debatten. Het onderzoek heeft ook geleid tot de oprichting van een nieuwe stichting: Educatiecentrum De Goudsberg. Deze stichting krijgt de exploitatie en educatie van het complex in handen.

Het complex is in 2018 op de lijst van Nationaal Erfgoed geplaatst en is verbonden aan partijbijeenkomsten van de NSB aan het einde van de jaren '30.