Inwoners van Ede ademen bovengemiddeld vervuilde lucht in

EDE De lucht die Edenaren inademen, is bovengemiddeld vervuild. Dat blijkt uit metingen die het RIVM vorig jaar deed. In onze gemeente werden hoge concentraties fijnstof gemeten. De schadelijke stof komt vrij in het verkeer, maar bijvoorbeeld ook rond veehouderijen. 

Landelijk werd wel beduidend schonere lucht gemeten dan in eerdere jaren. Het RIVM noteerde zo’n twintig procent minder stikstofdioxide in de lucht dan in 2019. Ook de concentratie fijnstof nam bijna tien procent af. Dat de lucht een stuk schoner werd, heeft onder andere te maken met de coronacrisis, zo meldt het onderzoeksinstituut in recent gepubliceerde cijfers. 

Ieder jaar analyseert het RIVM de luchtkwaliteit aan de hand van twee schadelijke stoffen: stikstofdioxide en fijnstof. Stikstofdioxide is een uitlaatgas dat voornamelijk wordt uitgestoten door verkeer en fijnstof - wat bestaat uit kleine, in de lucht zwevende stofdeeltjes - komt vaak extra veel voor rondom veehouderijen. Beide stoffen zijn schadelijk voor de gezondheid. 

DONKERROOD Ondanks de landelijke afname, kleurt de gemeente Ede nog donkerrood op de fijnstofkaart. In onze gemeente werd vorig jaar een fijnstofgemiddelde van 17,1 microgram (µg) per m3 gemeten. Het landelijk gemiddelde werd door het RIVM berekend op 15,9 µg/m3. Qua stikstofdioxide zit Ede wel onder het landelijk gemiddelde (14,2 µg/m3), met 13,8 µg/m3.

(Tekst gaat verder onder de kaart.)

Op deze kaart vind je per gemeente de gemiddelde concentratie stikstofdioxide (NO2) en fijnstof (PM10) die het RIVM gedurende 2020 gemeten heeft terug. Het gaat hierbij om bevolkingsgewogen gemiddelden: het instituut heeft de concentratie van beide stofsoorten per woonadres berekend en daarna gekeken hoeveel personen op elk adres woonden. Daardoor kon het instituut uiteindelijk tot een gemiddelde per gemeente, provincie en voor heel Nederland berekenen.  

LANDELIJK Stikstofdioxide wordt vooral rond verkeersaders en in de buurt van industrie teruggevonden. Inwoners van Zuid-Holland ademen de meest vervuilde lucht in: gemiddeld een concentratie van 18,3 µg/m3. In de provincies Friesland, Drenthe en Groningen ligt die concentratie half zo laag. Op gemeenteniveau zijn die verschillen nog groter. Inwoners van Rotterdam kregen vorig jaar te maken met de smerigste lucht, gevolgd door inwoners van Schiedam, Vlaardingen, Rijswijk en Delft. Gemeenten in noordelijke provincies - met als uitschieters de Waddeneilanden - ademen tot meer dan drie keer schonere lucht in. 

Fijnstof komt ook vrij in het verkeer, maar bijvoorbeeld ook rond veehouderijen. In Amsterdam was de lucht vorig jaar het meest vervuild met fijnstof. Ook inwoners van Beverwijk (hoogovens) en Nederweert (intensieve veehouderij) kregen te maken met relatief zeer veel fijnstof.

CORONA Uit de cijfers van het RIVM blijkt dat de luchtkwaliteit sinds 2010 flink verbetert, maar dat dit vorig jaar extra rap ging. Volgens het instituut heeft die daling vorig jaar onder andere te maken met de coronamaatregelen. Er reed door het jaar heen minder verkeer op de weg en ook de economie stond op een lager pitje. Daarmee werden er ook tijdelijk minder vervuilende stoffen uitgestoten. 

(Tekst gaat verder onder de grafiek.)

Het RIVM verwacht dat de lucht de komende tien jaar schoner wordt. Stikstofdioxide en fijnstof zijn schadelijk voor de gezondheid, zelfs bij lage concentraties. Eerder berekende het instituut dat luchtvervuiling de levensverwachting van de gemiddelde Nederlanders met zo’n negen maanden verkort.