Het culturele leven vloeit weg

Ik verkoop mijn huis, besluit de een. Ik school me om, zegt de ander. Mijn inkomen is nog 15% van wat het was, meldt een derde. Edese cultureel zzp’ers hebben het moeilijk. Iedereen heeft het wel eens moeilijk is de teneur van veel reacties. Elk bedrijf heeft lastige perioden. Sommige ondernemers zeiden me dat ik niet moest zeuren. Anderen horen je aan, en denken het hunne. De desinteresse en arrogantie van die reacties is stuitend. Alsof ik in mijn 23-jarig bestaan als ondernemer niet ook de normale tegenspoed heb ondervonden. Mensen ontslaan in economisch moeilijke tijden. Jaren vechten tot je bedrijfsmodel OK is en je een normaal inkomen krijgt. Verkeerde keuzes maken die je keihard op je bordje terugkrijgt. Omgaan met normale ondernemersrisico’s is wat een ondernemer doet.

TWEEDELING De moeilijkheid van deze cultureel zelfstandigen is existentieel. Het gaat over de professionele bestaanszin. Maar ook, dieper nog, komt de zingeving als mens bij jezelf ter sprake. Omdat je zo innig verbonden bent met wat je doet. De situatie is extra complex omdat mensen en (politieke) partijen zeggen ‘tegen tweedeling’ te zijn. Gevaccineerden en niet-gevaccineerden moeten hetzelfde behandeld worden. Het klinkt prachtig. Maar het feit dat culturele bedrijven plat liggen, komt niet door de gevaccineerde mensen die in het ziekenhuis liggen. Keer op keer bewijzen cijfers dat ongevaccineerde mensen het grootste deel van de corona-opnames opleveren. Geen tweedeling klinkt ideaal, maar de keuze om jezelf niet te vaccineren veroorzaakt wel andere tweedelingen, zoals die in bestaanszekerheid.

WORST De meeste mensen zal het worst wezen. Als je zelf maar zo’n beetje je eigen gang kunt gaan, zoals Ramses Shaffy zong. Met gegarandeerd inkomen blijft het volk rustig. Het gaat velen zelfs heel goed. Maar aan de randen van de maatschappij, waar ook de cultuur nu is aanbeland, vechten mensen om bestaansrecht, bestaanszekerheid en bestaanszin. Je bereidt zo vaak iets voor, werkt er hard aan, waarna het kleedje opnieuw wordt weggetrokken. Op een gegeven moment is dat zoiets vernederends, dat je jezelf de vraag gaat stellen of je Gekke Henkie bent.

PRIJS Het houdt dus een keer op. De pracht en kracht van de culturele diepzee wordt niet snel onderkend. Het huidige woeden in de culturele wereld is onzichtbaar. Binnenkort zijn er gemeenteraadsverkiezingen. Slechts een partij, de ChristenUnie, heeft aandacht voor de culturele kaalslag en wil ondernemingen en organisaties steunen. Vergeet dan ook de cultureel zzp’ers niet. Het zijn niet de rijken die rijkdom toevoegen aan de samenleving.

Nando Eskes (nando@eskesmedia.nl) heeft een internetbedrijf en is oprichter van de Edesche Concertzaal.