Fruitrijk pareltje van Harskamp

HARSKAMP Notarisappel, Rode Boskoop, Zoete Bloemée, Winterjan en de Kleipeer zijn vijf van in totaal acht soorten appel- en perenbomen die worden geplant op Landgoed Harscamp, een gebied van in totaal 39 hectare langs de Edeseweg.

Freek Wolff

,,Deze rassen kunnen goed op zandgrond aangeplant worden”, legt de expert uit. Een groep enthousiaste Harskampers heeft het idee opgevat om een aantal van kenmerkende elementen van Landgoed Harscamp in ere te herstellen. Begin dit jaar heeft de werkgroep, ondersteund door de gemeente, onderzoek gedaan naar de geschiedenis en opbouw van het landgoed. Zo werd ontdekt dat er veel moois bewaard is gebleven, maar dat er ook veel is verdwenen. Er is een herstelplan gemaakt en de eerste stap, onderdeel van het project Levend Landschap, is het terug planten van acht hoogstamfruitbomen op het landgoed. Wethouder Willemien Vreugdenhil plantte zaterdag de eerste boom.

PARELTJE ,,Er was een bijeenkomst van de stichting Levend Landschap en daar kon je ideeën spuien. Ik had het idee om een veldschuur te bouwen aan de overkant van de Edeseweg, want daar was hij in 1963 afgebrand. Dit heb ik geopperd, maar in gesprek met de grondeigenaren duurde dit wat lang. Daarna viel ons oog op het landgoed, voorheen bezit van de Kröller-familie. Dit is echt een heel mooi gebied, een pareltje van Harskamp”, aldus initiatiefnemer Gerie Eshuis.

Landgoed Harscamp ligt ten westen van de kern Harskamp. Het landgoedversterkingsplan beperkt zich tot een deel van het oorspronkelijk landgoed. Binnen de opzet van dit project is er geen mankracht en financiën beschikbaar om het gehele landgoed te onderzoeken. Er is gekozen om het projectgebied voor het landgoedversterkingsplan van Landgoed Harscamp te beperken tot de kern van het landgoed daterend uit de Middeleeuwen en verrijkt in de achttiende en negentiende eeuw. Het projectgebied omvat het rechthoekig lanenkader en de driehoekige uitloop naar het zuiden toe en alles wat daar binnen ligt.

LANENSTRUCTUUR ,,Dit is een heel mooi project, want we brengen de oorspronkelijke beplanting terug. We gaan ook de hagen snoeien en de verwaarloosde lanen met beuken en eiken van het landgoed aanpakken. Vooral aan de Edeseweg is dat iets verrommeld. We willen graag de beleving van een mooie lanenstructuur terug brengen”, zegt Wim Kuster adviseur natuurlandschap van de gemeente Ede.

De kern van het landgoed is symmetrisch van opzet en omgeven door een lanenstelsel. De centrale noord-zuidas (Heersweg/Laarweg) met laanbegeleidende beplanting, is de belangrijkste toegang en één van de oudste structuurlijnen van het landgoed. De as loopt over de binnenhof van de proefboerderij, die aan weerszijde en over de Laarweg heen is gebouwd. Ook relicten die duiden op vroegere bewoning, zoals de u-vormige omgrachting en de hoger liggende terp waarop Huize Harskamp gebouwd is, zijn bewaard gebleven.

Tevens valt de open enggrond ten noorden van het landgoed aan de oostzijde van de Stroe Allee binnen het projectgebied: deze gronden behoorden vroeger ook tot het landgoed, de veldschuur stond hier

NIEUWE START ,,Ik vind dit een fantastische ontwikkeling. Dit is herstel van het erfgoed”, zegt Eric Mackay, bij wie de eerste boompjes in zijn tuin bij zijn monumentale woning werden geplant. Naast dit stuk groen wordt een kaal dennenbosje gekapt, waar ook nieuwe fruitbomen worden geplant. Hij is een van de zes eigenaren op het landgoed die zaterdag boompjes ophaalden, zoals de Harskampers Den Braber, Ruitenbeek, Ter Avest en Wildschut (boerderij en camping). ,,Sommigen doen (nog) niet mee en willen er nog even over nadenken. Dat geeft niks. Er is nu een nieuwe start”, vindt Kuster.