Vijftig jaar EFZO: 'Zingen verbindt mensen'

EDE Zang is hun lust en hun leven. Maar liefst 36 koren uit de gemeente Ede worden al vijftig jaar vertegenwoordigd door de Edese Federatie van Zang- en Oratorium- verenigingen (EFZO). Dit jubileum is aanleiding voor een grote zangcarrousel in het Akoesticum.

Freek Wolff

Naast de EFZO bestond er in Ede nog een organisatie voor orkesten/fanfare én een overkoepelende Belangenorganisatie voor Amateurkunst (BAK). ,,Onder die laatste vallen ook andere verenigingen, zoals een toneelvereniging", legt Geert Moorman uit.

De oprichting vond plaats omdat de gemeente behoefte had aan gestructureerd overleg met de verenigingen. De EFZO organiseert al vijftig jaar festivals voor koren. Deze vinden nu twee keer in het jaar plaats in het gebouw De Oude Kerk.

Jellie Hijlkema richtte vijf jaar geleden met haar man en de dirigent Arne Nusselder Het Andere Koor op in Bennekom. Voorheen zong het echtpaar ook in Zingis, Solution en Onbeperkt Talent. ,,Ik vind zingen erg leuk, of het nu klassiek of pop is. Maar je moet er wel een beetje serieus mee omgaan. Niet zomaar iets doen." De Edese houdt het meest van lichtklassieke muziek, zoals het stuk 'The Ground' van componist Ola Gjeilo.

Ook haar man houdt erg van zingen en ziet de noodzaak om een bestuur intact te houden, vooral met het oog op het subsidiebeleid in de gemeente Ede. ,,Er bestaat een systeem, zodat het geld goed verdeeld wordt onder de verenigingen. Je probeert er met elkaar uit te komen, afhankelijk van de behoefte bij elke organisatie", zegt Moorman.

De waarderingssubsidie per vereniging wordt uiteindelijk bepaald door de gemeente in overleg met het bestuur van de BAK. Moorman en De Krijger zijn ook bestuurslid van die organisatie, terwijl zij namens de BAK ook deel uit maken van de Cultuurraad, waar bedrijven als Pathé, Akoesticum en Cultura vertegenwoordigd zijn.

,,De EFZO kaart aan wat de kosten zijn per vereniging. Zo heeft een kamerkoor meestal veel meer kosten per persoon dan een gemiddelde zangvereniging. Ook de drie oratoriumverenigingen in de gemeente geven jaarlijks een concert waarbij solisten en een groot orkest worden ingehuurd en dat kost geld", licht Karel de Krijger toe.

ALERT Wel bestaat er een basissubsidie van vijftig euro per koorlid, plus een bedrag van ongeveer 550 euro per vereniging. Er is een maximum van 2.200 euro per koor en 5.000 euro voor een oratoriumkoor. ,,De gemeente verwacht dat we op termijn komen met een voorstel voor een nog betere vorm. Bovendien moeten we heel alert zijn op het politieke culturele beleid van het gemeentebestuur."

Geert Moorman is dertien jaar secretaris van de EFZO en een jaar of veertien lid van het Enka Mannenkoor. Het koor bestaat uit vijftig leden. ,,Ik houd van zingen, geleerd van mijn vader. Ik waardeer alle genres, zoals opera, klassiek, musical en zelfs Gregoriaans. Het beste ligt me een operastuk als 'La forza del destino' van Verdi."

Bart Klein sluit zich daarbij aan, want ook hij zingt bij dit mannenkoor, nu al bijna 28 jaar. Zo nu en dan mag hij als bas solo zingen bij het Enka mannenkoor. ,,Een solist zingt bij ons dikwijls afwisselend met het koor. Zo deden we stukken uit 'Die Zauberflöte' van Mozart." Klein vond de festivals soms wat onsamenhangend, zodat hij op het idee kwam om tijdens de wisselingen een verbindend praatje te houden. De spreekstalmeester zingt ook bij een oratoriumvereniging. Bart Klein zingt bovendien bij de COV Bennekom en is dus van alle markten thuis.

BINDEN De Krijger wijst op het belang van culturele activiteit in een gemeenschap. Volgens de voorzitter is dat mede bepalend of mensen graag in Ede willen wonen. ,,Het bindt inwoners samen. Ede staat op het terrein van de culturele bloei op ongeveer de vijftigste plaats in ons land. Daar willen we graag iets aan doen. De kunst en cultuur is er wel in onze gemeente, maar we moeten er alleen meer ruchtbaarheid aan geven." Karel de Krijger zingt bij de COV Excelsior waar hij ook voorzitter van is.

Tegenwoordig kunnen projectleden zich tijdelijk aansluiten bij de koren, om toe te werken naar een uitvoering. Zodat deze liefhebbers een x-bedrag betalen, terwijl ze geen lid van een vereniging hoeven te worden. Er zijn in Ede ook initiatieven om jeugdkoren op te richten. ,,Twintig jaar geleden werd er toch net zoveel gezongen als nu", weet De Krijger.

De festivals blijken altijd in trek te zijn, ook om elkaar te horen zingen. Binnenkort vindt er in het licht van het jubileum op zaterdag 15 juni een zangcarrousel plaats. Dan kunnen leden van alle koren meedoen aan vier workshops van zes gerenommeerde dirigenten. Om te proeven aan een andere zangstijl dan iemand doorgaans gewend is.

Zo is Jan Broekhuis dirigent van New Creation en specialist op het gebied van de musical. Elly Meijer is expert in de klassieke muziek en is onder meer actief met het Alexander Consort. Myra van der Jagt dirigeert In Between en het projectkoor van de Gezamenlijke Kerken en komt oorspronkelijk uit de wereld van de popmuziek. Jan-Willem van Ree houdt onder meer concerten in Edesche Concertzaal, is dirigent van Together en geeft een workshop gospelmuziek. Albert Wissink, directeur van Koorschool Midden-Gelderland, presenteert wereldmuziek. Maarten-Jan Dongelmans dirigeert het Enka Mannenkoor en behandelt de Gregoriaanse zang. ,,Aan het eind van de dag zijn er presentaties, waar iedereen aan meedoet." Opgeven voor de carrousel kan nog tot 10 juni. Info: www.efzo.nl.