B en W inschakelen bij burenruzie

EDE Veel zaken in mijn praktijk gaan over burgers die regels hebben overtreden: ze hebben een schuurtje gebouwd dat te groot is bijvoorbeeld. Burgemeester en wethouders treden daar dan handhavend tegen op door een ‘last onder dwangsom’ op te leggen. Dat is meestal goed; als er níet wordt aangepakt, dan wordt het namelijk een rommeltje. 

De Raad van State hanteert als vaste formule in procedures, dat een bestuursorgaan ‘in beginsel verplicht is’ om handhavend op te treden. Dat geldt in versterkte mate wanneer een belanghebbende – vaak een buur – daar aan burgemeester en wethouders om vraagt. Alleen in ‘bijzondere omstandigheden’ mogen B en W van handhavend optreden afzien. ‘Onevenredigheid’ is zo’n omstandigheid, maar dan gaat het echt over héél beperkte dingen: enkele centimeters afwijking van de vergunning bijvoorbeeld. 

MISBRUIK Die ‘beginselplicht’ om handhavend op te treden kan eenvoudig worden misbruikt in burenruzies. Dat gaat zo: Buren hebben onmin met elkaar over iets willekeurigs: een zoon die lawaai maakt met zijn drumstel of een dochter die steeds maar laat thuis komt met haar scootertje. Dat zijn vervelende dingen waar je als volwassen mens gewoon afspraken over moet kunnen maken. Verdraagzaamheid helpt ook: niet alle last is overlast... Maar ik zie in veel geschillen dat de ene buur de andere buur dan de maat gaat nemen. De buur stelt bijvoorbeeld vast dat de overkapping in de achtertuin groter is dan wat vergunningvrij mag. Vervolgens vraagt deze boze buur aan B en W om handhavend op te treden.

VERKEERD MECHANISME Ik kom regelmatig gemeenteambtenaren tegen die zeggen dat zij de overtreding nergens over vinden gaan, maar dat B en W nu eenmaal tot handhavend optreden móeten overgaan omdat de Raad van State dat zegt. Zo krijgen buren een breekijzer om B en W voor het karretje te spannen in de burenruzie.

Dat is het mechanisme uit de toeslagenaffaire: B en W móeten handhavend optreden, dus wordt de last onder dwangsom opgelegd. Dat daardoor de burenruzie escaleert, is dan niet relevant. 

RUIMERE BETEKENIS Ik pleit er daarom voor dat het onevenredigheidsbegrip dat de Raad van State hanteert, een ruimere betekenis krijgt. Op deze manier krijgen B en W de mogelijkheid om bij een overtreding echt even te bezien of het de moeite waard is om op te treden. Daarmee wordt de gemeente niet onnodig meegezogen in burenruzies en het scheelt de ambtenaren veel werk waar de gemeenschap niet mee is gediend. Burenruzies moeten buren zélf oplossen. Als je hulp van B en W zoekt, moet dat zijn in de vorm van buurtbemiddeling of een gesprek met de burgemeester. Niet om de buur dwars te zitten.

door mr Tjeerd Grünbauer 
Ruimtelijk bestuursrecht, milieurecht, planschadezaken, handhavingszaken en aanbestedingen. 

Dit artikel wordt u aangeboden door Van Veen Advocaten sectie vastgoed en overheid, Keesomstraat 7 in Ede, tel. 0318-687878. Ga naar vanveen.com voor meer artikelen, webinars en podcasts.