Vleermuizen: intrigerende zomergasten

23 juni 2020 om 12:01

De zomer is voor velen onder ons het meest geliefde seizoen. Genietend van een lome, mooie zomeravond in uw eigen tuin merkt u ineens gefladder van een vleermuis om u heen. Wat zijn dit nu precies voor dieren en wat doen ze daar in úw tuin?

Ze missen feilloos elk takje, maar weten binnen mum van tijd een muggenzwerm te minimaliseren… Een bijzonder beestje dat zich niet zo gemakkelijk laat bekijken. Dit komt door zijn snelheid én zijn voorkeur voor het nachtelijk leven. Toch zijn vleermuizen het bekijken meer dan waard. Het zijn namelijk intrigerende dieren, die geen mens kwaad doen. Sterker nog: ze helpen ons zelfs. Een vleermuis kan wel 3.000 muggen per nacht opeten, terwijl u slaapt!

Wat zijn vleermuizen?
Vleermuizen zijn de enige zoogdieren die zelfstandig kunnen vliegen. Ze zijn vooral 's nachts actief. De naam doet anders vermoeden, maar ze hebben werkelijk niets gemeen met muizen. In ons klimaat zijn vleermuizen alleen 's zomers actief. Juist ja, in uw tuin, boven het water of op andere (warme) plekjes.

Wat eten ze?
Het voedsel van de Nederlandse vleermuizen bestaat uit insecten. Ze sporen deze in het donker op door middel van het uitstoten van hoge geluidjes. Ze luisteren vervolgens naar de echo's van deze geluiden en weten zo waar de insecten vliegen (echolocatie).

Vleermuizen in uw eigen huis?
Vanaf half mei komen de vleermuisvrouwtjes bij elkaar in de kraamkolonie. Ze zoeken hiervoor een warme en droge plek vlak onder het dak of in de spouw van een woning. Het kan dus zijn dat ze juist uw huis uitkiezen. Dit geldt voor de Laatvlieger en de Dwergvleermuis. De vrouwtjes brengen er hun jongen ter wereld. Afhankelijk van de soort kan de kolonie bestaan uit 10 tot 70 dieren. De vleermuizen maken slechts voor korte tijd gebruik van een dergelijke plaats. Nadat de jongen kunnen vliegen, valt de kolonie twee maanden later weer uiteen. De meeste kolonies vormen voor de menselijke bewoners geen overlast. Sterker nog: ze blijven zelfs onopgemerkt…

Het is in veel gevallen dan ook helemaal niet nodig om iets te doen. Vleermuizen zijn insecteneters. Met andere woorden: ze knagen dus niet aan hout! Daarnaast zijn ze niet agressief naar mensen en huisdieren toe. Ook brengen ze geen parasitaire ziekten over op mens en huisdieren.

Welke soorten en waar?
In Nederland komen in de zomer ongeveer tien soorten voor. De twee soorten die het meest gezien worden, zijn de Gewone Dwergvleermuis en de Laatvlieger.

Dwergvleermuizen en de Laatvlieger
De Gewone Dwergvleermuis is een kleine vleermuis. Tijdens het vliegen lijkt het dier zo groot als een huismus of een kleine spreeuw. De Laatvlieger is veel groter. Haar vlucht is trager en zij heeft ogenschijnlijk de grootte van een merel. De Dwergvleermuis voedt zich voornamelijk met muggen, terwijl de Laatvlieger daarnaast ook nachtvlinders en meikevers op haar menu heeft staan. Overdag houden beide soorten zich schuil in spouwmuren, achter daklijsten of onder dakpannen.

De Water- & Meervleermuis
De Watervleermuis is een soort die in veel gevallen over het hoofd wordt gezien. Toch komt ze boven rond bijna elke grote vijver voor. Ze jaagt laag boven het water (30 cm hoogte) en schept met haar poten of met de bek muggen en andere insecten van het wateroppervlak. Overdag slapen ze in boomholten. De Meervleermuis is iets groter en vliegt iets hoger boven het wateroppervlak dan de Watervleermuis.

De Rosse Vleermuis
Rosse Vleermuizen lijken veel op Laatvliegers, maar hebben smallere vleugels. Vroeg in de avond zijn ze te zien boven vochtige weiden die tegen de bosrand aanliggen. Ook zoeken ze voedsel boven de boomtoppen. Overdag slapen ze daar in boomholten. Ze wisselen vaak van verblijfplaats. Rosse Vleermuizen komen dan ook alleen voor op plekken waar veel oude bomen met oude spechtengaten staan.

De Grootoorvleermuis
De Gewone Grootoorvleermuis zijn herkenbaar aan de grote oren, namelijk net zo groot als het lijfje zelf! Ze vliegen het liefst tussen struiken en bomen in parken of in grote tuinen. Ze leven wat verborgen en worden daarom niet snel opgemerkt.

Hondsdolheid zónder agressie

Sommige Laatvliegers kunnen een soort hondsdolheid hebben. Ze worden niet agressief, zoals bij honden het geval is. Vleermuizen worden eerder sloom: hangen bijvoorbeeld overdag tegen de muur en gaan uiteindelijk dood. Tip: gebruik bij het oppakken van een vleermuis altijd handschoenen. Mocht u gebeten worden door het diertje en hierdoor een open wondje oplopen, waarschuw dan direct uw huisarts. Want in dat geval is het gevaarlijk voor uw gezondheid. U krijgt dan een inenting en het zieke dier sturen ze op voor onderzoek naar een laboratorium.

Klachten
Mocht u klachten hebben, raadpleeg dan eerst een vleermuisdeskundige voordat u zelf de kolonie in uw eigen omgeving 'te lijf gaat'. Overigens zijn vleermuizen beschermde dieren! Meer informatie over vleermuizen is te vinden op: www.vleermuis.net of www.ivn.nl