‘Reële dreiging mogelijke aanslag op station Ede-Wageningen’

5 november 2021 om 13:11 Politiek

EDE ,,De signalen waren ernstig genoeg. Er was in 2016 een reële dreiging van een mogelijke aanslag op station Ede-Wageningen, plus nog wat zaken. Er waren zorgen over de salafistische infrastructuur. Dat resulteerde in een onderzoek naar islamitische organisaties. De opdracht daartoe was overigens niet juridisch getoetst”, aldus burgemeester René Verhulst van Ede. 

De gemeenteraad boog zich donderdag in een uitputtend en avondvullend interpellatiedebat over dat 30.000 euro kostende onderzoek, waartoe verschillende gemeenten, waaronder Ede, in 2016 opdracht hebben gegeven. Het onderzoek dateert uit een periode dat de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) meldden dat zij grote zorgen hadden over toenemende salafistische invloed binnen de islamitische gemeenschap. 

SPECIFIEKE ZORGEN Salafisme is een fundamentalistische soennitische stroming binnen de islam. Volgens het college ontving de gemeente van de NCTV signalen dat er specifieke zorgen waren over de gemeente Ede. ,,Voor een goed begrip van de aanleiding voor het onderzoek is het belangrijk om te schetsen dat gemeenten werd gevraagd om een actieve rol te spelen in de aanpak van jihadisme”, aldus het college.

Het bestuur van de moskee Al Mouahidin heeft laten weten ,,enorm geschrokken” te zijn van het heimelijke onderzoek. ,,De moslimgemeenschap voelt zich onveilig door de werkwijze en inhoud van dit onderzoek. Het gebedshuis is een plek waar je als individu veilig hoort te voelen, waar je elkaar vertrouwt, rust en vrede kan vinden.” 

Als er zorgen zijn over de werkzaamheden van de moskee kan daar onderzoek naar worden gedaan, maar in dit geval is er categoraal onderzoek zonder enige vorm van verdenking uitgevoerd, zegt het moskeebestuur. Het bestuur heeft een goede relatie met de gemeente en ,,het was helemaal niet nodig geweest om in het geheim bij ons binnen te komen.”

ONZORGVULDIG Drie partijen hadden het interpellatiedebat aangevraagd: EdeNu, PvdA en D66. Namens deze partijen had Charifa el Kaddouri (EdeNu) 24 concrete vragen aan het college. Zij noemde het onderzoek onzorgvuldig, het is niet vooraf en ook niet achteraf juridisch getoetst en zij stelde vragen over de manier waarop het onderzoek was uitgevoerd. ,,Vertrouwen vraagt maximale transparantie en die is er niet.” Zij vroeg of er ook een onderzoek wordt gedaan wanneer in Harskamp een rechts-extremistische groep demonstreert. ,,Onderzoek is prima, maar dan niet alleen binnen de islamitische samenleving en uitgevoerd door een instantie die daarvoor aangewezen is.” 

BALANCEREN Volgens de burgemeester wordt er opgetreden tegen zowel links als rechts extremistisch alsmede moslim fundamentalisme. Dat gebeurt als het nodig is en het volgens het Openbaar Ministerie kan. Wat de geheimhouding van stukken betreft, zeker waar het gaat om personen, is het balanceren tussen de vraag om openbaarheid en de bescherming van personen. Het bewustzijn van privacy was vijf jaar geleden minder dan nu en dat verklaart dat het advocatenkantoor Dirkzwager vaststelt dat de privacywetgeving niet volledig is nageleefd. 

,,Ik ben en blijf in gesprek met beide moskeebesturen. Zij waren open en het waren goede gesprekken. De kern van de pijn zit hem niet in het onderzoek zelf, uw zorgen waren ook onze zorgen, maar we waren graag bij het onderzoek betrokken geweest”, aldus Verhulst. 

De vorige burgemeester heeft het onderzoek niet gedeeld met betrokkenen. Verhulst werd september 2017 burgemeester en heeft na zijn aantreden de onderzoeksresultaten ook niet gedeeld met de raad. ,,Ik zou het nu delen met betrokkenen en ook met de andere collegeleden, plus een toetsing op privacy vooraf.” Er is een pluspunt aan de hele affaire: de eigen weerbaarheid tegen zorgelijk gedrag in de moslimgemeenschap is versterkt.

EERSTE STAP El Kaddouri heeft opgevangen dat niet iedereen in de islamitische samenleving tevreden is over het herstel van vertrouwen. De algemene redenering van de raad is dat dit zo mag zijn, maar ,,dat je ergens moet beginnen en dan is het gesprek met de moslimbesturen een goede eerste stap. Je kunt moeilijk met iedere individuele moslim aan tafel gaan zitten.”