Nando Eskes (nando@eskesmedia.nl) heeft een internetbedrijf en is oprichter van de Edesche Concertzaal. Deze column verschijnt tweewekelijks.
Nando Eskes (nando@eskesmedia.nl) heeft een internetbedrijf en is oprichter van de Edesche Concertzaal. Deze column verschijnt tweewekelijks. Arjan van Bruggen

Stikstof of klimaat. Welke crisis is belangrijker?

21 juni 2022 om 12:54

Een opgave is soms een hele klus. Met het puntje van de tong uit je mond doe je je best voor een zo hoog mogelijk cijfer. Zo gaat dat op school. In de politiek gaat het niet om het hoogste cijfer, maar om wie het effectiefst zijn macht uitoefent. Het inhoudelijke resultaat is vaak minder belangrijk.


MINDER Boeren krijgen de opdracht minder ammoniak uit te stoten. Volgens Haagse ambtenaren is het slim om dan ook direct problemen met bodem- en waterkwaliteit op te lossen.

Het beste voor de boeren is, schrijft het ministerie van Landbouw, om constructief en actief mee te werken. Dat biedt hen het meeste perspectief. Het is wat neerbuigend ('het beste') gesteld. Wij weten wat goed voor je is. En ook, alsof de boer destructief en passief zou zijn. Dergelijk gebruik van taal riekt naar machtsmisbruik en verhullen van eigen falen.


DUIDELIJK Een bestuurder kan aan een opgave werken met veel omhaal van woorden. Zo niet minister Van der Wal, minister voor Natuur en Stikstof. Haar brief aan de Tweede Kamer is duidelijk. 

Binnen een jaar wil ze weten wat waar moet gebeuren om stikstofuitstoot te verminderen. Halverwege 2023 is voor elke boer duidelijk wat zijn of haar perspectief is. De plannen zijn veelomvattend, met een duidelijk tijdschema en duidelijke doelen. 

Maar is dit de juiste snelheid? Allereerst misleidde de overheid de boer. Dat begon met het eerste kabinet-Rutte. Henk Bleker van het CDA verzon het PAS (Programma Aanpak Stikstof) en draaide de Nederlandse Ecologische Hoofdstructuur de nek om. We zijn twaalf waardevolle jaren verloren. 

Nu wil dezelfde Rutte onder stoom en kokend water zijn opgaven oplossen. Is dit recht tegenover de boerenondernemers? Het is juist om gezamenlijk en strategisch duurzame doelen te halen. Wij produceren veel voedsel voor de wereld, misschien wel tegen de laagste milieulasten per productie-eenheid. Laten we dat uitbouwen met innovatie en export van die kennis. Voedselzekerheid bieden, is de duurzaamste arbeid die er bestaat. Denk aan het recente tekort aan babyvoeding in Amerika.


ANTWOORD Rutte trok twaalf jaar aan de nu doorgebrande handrem. Nu wil hij acuut in de hoogste versnelling vooruit. Wil zijn kabinet ruimte maken voor woningbouw, luchtvaart, wegen, consumeren? Er is een klimaatcrisis, de aarde warmt te snel op en dat is niet meer terug te draaien. We hebben onze agrarische sector hard nodig nu klimaatrampen toenemen. Droogte, hongersnood, vuur en kruitdamp. Onze oplossing? Verminder de voedselproductie! Is dat verantwoord?


[Reacties zijn welkom per mail via nando@eskesmedia.nl