Break-Inn Ede, veilige haven voor dak- en thuislozen

EDE Buiten staat een groepje mannen en vrouwen te roken. Binnen zit een echtpaar te puzzelen, gebruikt iemand één van de computers achterin de ruimte en er wordt gepoold. Bij de maaltijden van de Break-Inn in Ede is iedereen welkom, twee keer per week vanaf half twaalf.

Romee Boots en Jan Peter Schouten

Al vanaf negen uur 's morgens staan Eef van Zetten en Yvonne Meyer in de keuken van inloopcentrum Meet-Inn, waaronder de Break-Inn valt. Vandaag op het menu: gehaktballen, gemengde salade en aardappelen. Gewone Hollandse kost hebben de bezoekers het liefst.

Eef snijdt komkommer, Yvonne draait gehaktballen. Aalt van de Weg tilt een zware gietijzeren pan op het fornuis. ,,De spierballen van de operatie", grappen de dames. Alledrie zijn ze met pensioen en zijn ze vrijwilliger bij de Break-Inn. Ooit begon het als een wekelijkse warme hap voor dak- en thuislozen in Ede. Intussen is de groep wat diverser. Er komen bij de lunch op dinsdag en donderdag nog steeds veel daklozen, maar er komen ook mensen die het gewoon gezellig vinden om samen wat te eten.

,,Het wordt steeds drukker," vertelt Yvonne terwijl ze de gehaktballen telt: veertig stuks. ,,Toen ik vijf jaar geleden bij de Break-Inn kwam, hadden we een ongeveer 25 bezoekers. Nu zijn het er ruim 35. Ik houd mijn hart wel eens vast of we genoeg te eten hebben. Wat we over hebben, geven we mee aan de bezoekers, maar dat kan steeds minder vaak.”

GROTE BOOG Eef is zo’n vijf jaar betrokken bij de Break-Inn. ,,Oma Eef is goud waard'', zegt Yvonne terwijl ze een arm om haar heen slaat. Het vrijwilligerswerk bij de Break-Inn heeft Eef naar eigen zeggen jong gehouden. ,,Na het overlijden van mijn man had ik geen zin om achter de geraniums te zitten. Dan ga ik alleen maar zitten piekeren", vertelt ze. ,,Hier bij de Break-Inn is het gezellig.”

Net als Eef kwam Yvonne zo'n vijf jaar geleden voor het eerst bij de Break-Inn. Een vriendin deed daar al vrijwilligerswerk en Yvonne kwam haar ophalen. De vriendin had Yvonne al verschillende keren gevraagd of ze ook niet bij de Break-Inn aan de slag wilde, maar dat zag ze niet zitten. ,,Ik liep altijd met een grote boog om dakloze mensen heen, ik wilde er eigenlijk niets mee te maken hebben." Tot ze die ene keer toevallig langskwam. ,,Ik ervaarde grote liefde voor de mensen die daar aan het eten waren. Sindsdien heb ik niet meer teruggekeken."

KNUFFEL Yvonne loopt ook niet meer met een grote boog om mensen die op straat leven. ,,Laatst liep ik met een andere vriendin in het centrum om te winkelen. We kwamen verschillende bezoekers van de Break-Inn tegen. Die gaven me allemaal een knuffel. Die vriendin keek daar wel raar van op!", vertelt ze lachend.

Die liefde voor dak- en thuislozen is niet minder geworden. Als ze het over de bezoekers van de Break-Inn heeft, is Yvonne zichtbaar bewogen. Het is ook niet altijd makkelijk publiek. ,,Ze zijn wel eens agressief. Als ze geen drugs gescoord hebben bijvoorbeeld. Maar binnen gaat het eigenlijk altijd goed. Als sommige bezoekers overlast veroorzaken of vervelend doen tegen de vrijwilligers, nemen andere daklozen het voor ze op. 'Houd je mond, zij staan hier wel de hele dag voor je', zeggen ze dan."

Toch vallen dat soort incidenten best mee. Lachend vertelt Yvonne: ,,Er kwam een keer een bezoeker naar me toe. Hij keek heel serieus en vroeg: 'Zouden jij en ik nog kindjes kunnen maken?' 'Nou', zei ik toen, 'ik ben bang dat de kinderkamer versleten is'."

NOOIT MEER TERUG De dames zijn het er over eens: veel meer doen dan er voor de bezoekers zijn, is lastig. ,,You can lead a horse to water, but you can’t force it to drink", zegt Yvonne. ,,We kunnen ze wel helpen met het vinden van hulp, maar we kunnen zelf geen ondersteuning geven. Het mooiste is eigenlijk dat iemand naar een afkickkliniek gaat en nooit meer terug komt."

Intussen is er wat discussie over hoeveel zout en kruiden er in de gehaktballen moet. Eef houdt wel van een pittige gehaktbal, maar Yvonne doet toch wat rustig aan met het zout. ,,Sommige bezoekers hebben last van een te hoge bloeddruk."

Als de sla gesneden is en de gehaktballen gedraaid, is het tijd voor koffie. Aalt zit de administratie bij te werken. Toen hij ooit in Ede kwam wonen, kende hij niet veel mensen in de stad. Hij kwam binnen als bezoeker, maar intussen is hij ook vrijwilliger en doet hij de inkopen.

GEWOON DOOR De Break-Inn is een rustige haven in de onrustige en onzekere wereld van de dak- en thuislozen. Bezoekers voelen zich veilig in Break-Inn. Ze kunnen er even tot rust komen en zichzelf zijn.

Even later komt Max Paans binnen, in Ede bekend als straatpastor voor dak- en thuislozen. Paans is ook initiatiefnemer van de Break-Inn en zijn stichting financiert de maaltijden. ,,We hebben echt een geweldige groep van zo'n dertien vrijwilligers. Ik mag dan wel de initiatiefnemer zijn, maar als ik hier zes weken niet ben, gaat het gewoon door."

Romee Boots en Jan Peter Schouten werken voor Bureau Spotlight en doen onderzoek naar dak- en thuislozen in Ede. Bureau Spotlight, lokale onderzoeksjournalistiek in de regio Foodvalley, is een samenwerking van BDUmedia, Omroep Ede en de School voor Journalistiek in Ede. Mede mogelijk dankzij subsidie van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Reageren? Stuur een mail naar bureau@bureauspotlight.nl.