Vier jaar ‘reageren over Ede’: oppositie deelt trots van burgemeester over raadsperiode niet

EDE ‘Ruimte voor Ede’ heette het bestuursakkoord waarmee de coalitie vier jaar terug aan de slag ging. Burgemeester René Verhulst laat als voorzitter van het college weten trots te zijn op het resultaat dat bereikt is. Hij laat er ook op volgen dat de wensen en ambities grotendeels zijn behaald.

door Gerard van Wijk

Verhulst plaats zijn opmerking wel in de context.  ,,De wensen en ambities zijn over het algemeen onderdeel van grotere opgaven die niet aan één bestuursperiode zijn gebonden”, zegt de burgervader.

Oppositiepartijen laten weten minder trots te zijn. D66-fractievoorzitter Stephan Neijenhuis stelt vast dat in 2018 de meeste voornemens weinig concreet waren uitgewerkt, zonder specifieke doelen wat er bereikt moest worden. ,,Dat maakt de vraag of de doelen zijn bereikt ook lastig, want die waren er in de eerste plaats niet.” Hij moet ,,trouwens vanuit de oppositie toegeven dat er veel dingen goed zijn gegaan.” Als voorbeeld noemt hij de goede financiële positie van Ede, in de top vier van financieel gezondste gemeenten. ,,Dat is een prestatie die het college ter harte mag nemen, zeker in deze tijd.”

Onder de noemer ‘Samen werken aan de toekomst van Ede’ gingen ChristenUnie, VVD, GemeenteBelangen, GroenLinks en CDA in 2018 uit de startblokken. Er werd, zoals dat gaat, een fraaie horizon in het vooruitzicht gesteld. Het kon niet op: ‘we zorgen voor voldoende en gevarieerd woningaanbod, we zetten ons in voor betaalbare huur- en koopwoningen, er is ruimte voor nieuwe woonconcepten, we investeren in duurzame werkgelegenheid, we blijven investeren in een levendig centrum en levendige dorpskernen, er zijn goede en veilige voorzieningen voor voetgangers, fietsers en automobilisten, we zetten ons in voor nieuwe vormen van buitensport en bewegen, we onderzoeken de cultuurbehoefte in Ede, toerisme en recreatie gaan hand in hand met onze mooie natuur, de zorgvraag van de inwoner staat centraal en we werken intensief samen met inwoners en partners om wijken en dorpen veiliger te maken’. Om eens wat te noemen.

TOEKOMST En Ede is klaar voor de toekomst, zo was de veronderstelling. Als het gaat om food (’biedt kansen voor de werkgelegenheid en economie in Ede’), landbouw (’we zien boeren als voedselproducenten en beheerders van het landschap’), World Food Center (’in de komende vier jaar willen we het WFC Experience openen’) en duurzaamheid en klimaat (’we willen meer verscheidenheid in de natuur’). 

Er was een actiepuntenlijst met 91 concrete acties om de voortgang te bewaken en bij te sturen. Er waren uiteraard zaken waar geen rekening mee kon worden gehouden. Zoals corona en het vonnis van de Raad van State over de stikstofproblematiek. Er zijn stappen gezet om te zorgen dat Ede een aantrekkelijk vestigingsklimaat heeft en volgens het college is de leegstand in het centrum vorig jaar fors gedaald. Er wordt flink gebouwd en dat moet eind dit jaar leiden tot de oplevering van 400 woningen. 

D66´er Neijenhuis constateert dat op de belangrijkste onderwerpen de zaken zijn vooruitgeschoven. ,,Op onderwijs zijn alle nieuwbouwprojecten die zo keihard nodig zijn voor gezonde, grote en duurzame klaslokalen drie jaar naar achtereen geschoven. Het klimaat kan niet meer wachten, maar toch zijn de klimaatdoelen van deze periode niet gehaald en naar 2030 verschoven. Het enige punt waar wel concrete doelen stonden in het bestuursakkoord, maar die zijn dus niet gehaald. Ook de woningbouwtekorten bleven maar oplopen, vooral voor starters en senioren. Daar moet echt wat aan gebeuren in de komende periode.”

Fractievoorzitter Gerrit Flier (SGP) kan zich voorstellen dat het college tevreden terugkijkt. ,,Veel zaken zijn gerealiseerd. Wij zijn tevreden dat vijftig hectare zonneveld niet is gerealiseerd. We hadden graag gezien dat de focus wat het opwekken van energie meer zou liggen op restgronden. Een onaangename verrassing is de netcapaciteit in relatie tot het opwekken van energie. In de gemeente Ede zouden er geen problemen zijn, maar naar nu blijkt zijn deze er wel.”

Het is maar net met welke politieke bril je er naar kijkt

INBOETEN De SGP vindt dat er ingeboet is wat betreft dienstverlening. ,,Te vaak horen wij dat zaken te lang blijven liggen of dat er zelfs helemaal niet op brieven wordt gereageerd. Als gemeente zijn wij er voor onze inwoners en die moeten dan ook adequaat worden bediend. Wij hebben al vaker de vraag gesteld of er voldoende menskracht is om deze taak te kunnen doen, maar dat zou voldoende zijn. We houden hier een vraagteken bij.” Flier vindt het jammer dat er nog steeds de druk op de zondag is. ,,We zien een toenemend aantal evenementen op zondag. Wat de SGP betreft past dit niet bij het karakter van de gemeente Ede als gezonde, groene en actieve gemeente en zeker niet in het licht van de zondagsrust die we voorstaan.”

De investeringen in de dorpen blijven volgens Flier teveel achter ten opzichte van Ede. ,,Otterlo als ontvangstlocatie heeft hard woningbouw nodig en kan een facelift gebruiken als het gaat om toerisme. Ook voor Wekerom heeft de Edeseweg een opknapbeurt hard nodig. Harskamp, Wekerom, Lunteren en Ederveen kijken ook allemaal uit naar meer nieuwbouwwoningen. We moeten de leefbaarheid van deze dorpen in het oog blijven houden. We zien de kleine middenstand, zeker in Otterlo, Harskamp en Wekerom, onder druk staan.” De staatkundig gereformeerden hebben eerder gepleit voor het uittrekken van geld voor het stimuleren van (het beoefenen van) klassieke muziek. Een motie hierover werd aangenomen, maar is nog niet uitgevoerd omdat er geen geld voor zou zijn.

Fractievoorzitter Ruben van Druiten (Burgerbelangen) vindt trots op wat afgelopen jaren gepresteerd is ook niet op zijn plaats. ,,Het is maar net met welke politieke bril je er naar kijkt. De oppositiepartijen zouden ook punten kunnen aandragen voor het bestuursakkoord. Wij hebben voorgesteld het in kaart brengen van cultureel erfgoed, gebouwd tussen 1965 en 1985. Dat is niet uitgevoerd. Kortom, de nieuwe bestuursstijl is een farce gebleken. De bezuinigingen op het groenonderhoud en het laten verslonzen van de openbare ruimte vinden we niet iets om trots op te zijn.” 

SPIJTIG Ook fractievoorzitter Harry van Huijstee (PvdA) deelt het enthousiasme van de burgemeester ,,helaas niet.” Hij vervolgt: ,,Er waren grootse plannen, maar als je er eerlijk naar kijkt zijn een aantal grote problemen niet opgelost of lijkt er soms niet eens een echte poging te zijn gedaan om in de buurt te komen van een oplossing’’, aldus Van Huijstee.

,,Dat is spijtig omdat onze inwoners hier uiteindelijk de dupe van zijn. Wij missen het optimisme. Kijk je bijvoorbeeld naar de lokale verordeningen op het gebied van participatie en de wmo, dan stralen deze wantrouwen richting onze inwoners uit. Dat is niet iets om trots op te zijn.” Er zijn vooral veel te dure huizen gebouwd en dat vindt de PvdA’er vreemd omdat er een grote vraag is naar sociale huurwoningen en betaalbare koopwoningen. ,,Als een wethouder van dit college vervolgens zegt dat huizen van 300.000 euro in de categorie betaalbaar vallen, is er echt iets mis met het denkbeeld van het college.” Hij heeft niets tegen ‘import’, maar wel een probleem met de oplopende wachtlijsten bij woningcorporatie Woonstede.

Ook niet iets op trots op te zijn is naar de mening van Van Huijstee ,,het debacle rond de sluiting van brandweerpost Stadspoort, de hoeveelheid geld dat in het WFC wordt gepompt met alle risico´s van dien en de manier waarop dit college invulling geeft aan burgerparticipatie, dat is echt om te huilen.” Het moet naar zijn mening in Ede socialer en de inwoners moeten weer het gevoel van trots krijgen.

Trots is, met andere woorden, een beetje het sleutelwoord geworden in de beoordeling van het voorbije bestuursakkoord. Trots, zo leert de omschrijving van schriftgeleerden, is het gevoel van bewondering en voldoening wegens eigen verdienste, bezit of situatie, of die van iemand anders waarbij men zich betrokken voelt, fierheid. Daarbij zijn verschillende invalshoeken mogelijk.

Dit artikel komt uit de verkiezingsspecial die op woensdag 9 maart is verschenen in de papieren Ede Stad. Kijk voor alle artikelen over de gemeenteraadsverkiezingen in ons Verkiezingsdossier.